MEĐUNARODNI KRIVIČNI SUD
ZA BIVŠU JUGOSLAVIJU

Predmet broj IT-02-64-I

TUŽILAC
MEĐUNARODNOG SUDA
PROTIV
LJUBOMIRA BOROVČANINA

OPTUŽNICA

Tužilac Međunarodnog krivičnog suda za bivšu Jugoslaviju, u skladu sa svojim ovlaštenjima iz člana 18 Statuta Međunarodnog suda, optužuje:

LJUBOMIRA BOROVČANINA

za SAUČESNIŠTVO U GENOCIDU; istrebljivanje, ubistvo, progone, prisilno premještanje i nehumana djela kao ZLOČINE PROTIV ČOVJEČNOSTI; i za ubistvo kao KRŠENJE ZAKONA I OBIČAJA RATOVANJA, kako slijedi:

OPTUŽENI

1. LJUBOMIR BOROVČANIN, od oca Milorada, rođen je 27. februara 1960. u Han Pijesku. Godine 1982. diplomirao je političke nauke na Univerzitetu u Sarajevu, a 1998. je na Univerzitetu u Beogradu završio magistarske studije civilne zaštite. Godine 1990. imenovan je za komandira stanice policije u Kladnju, gdje je ostao do 13. maja 1992., kada su kontrolu nad tim područjem preuzele muslimanske snage. Dana 1. oktobra 1993. LJUBOMIR BOROVČANIN je imenovan za komandira stanice policije u Bratuncu i na toj dužnosti je ostao do 24. februara 1994. godine. Tada je imenovan za zamjenika komandanta specijalne brigade policije Ministarstva unutrašnjih poslova (MUP-a) Republike Srpske (RS) i na toj dužnosti je ostao do 23. decembra 1995. godine. U februaru 2002. radio je kao nastavnik na visokoj školi MUP-a u Banjoj Luci, Republika Srpska.

NADREĐENOST / POLOŽAJ OPTUŽENOG

2. Za vrijeme napada na enklavu Srebrenica te ubijanja i pogubljenja muškaraca koje je uslijedilo, bosanskih Muslimana, LJUBOMIR BOROVČANIN je bio zamjenik komandanta specijalne brigade policije MUP-a (SBP). Dana 10. jula 1995. imenovan je za komandanta združenih snaga jedinica MUP-a s naređenjem da se javi Radislavu Krstiću, tada načelniku štaba Drinskog korpusa Vojske Republike Srpske (VRS). LJUBOMIR BOROVČANIN se na području Bratunca, Potočara, Sandića, Kravice, Srebrenice i Zvornika te njihovoj okolini nalazio od 11. do 18. jula 1995. godine. Jedinice pod njegovom komandom bile su razmještene na području Potočara, Sandića, Kravice i Zvornika i njihovoj okolini od 12. do 18. jula 1995. godine.

3. Kao komandant združenih snaga jedinica MUP-a, LJUBOMIR BOROVČANIN je bio ovlašćen da izdaje naređenja svojim podređenima. Pored toga, njegov položaj zamjenika komandanta specijalne brigade policije MUP-a uključivao je dužnost da obezbijedi zaštitu zarobljenika uhvaćenih i pritvorenih u njegovim zonama odgovornosti.

OPŠTI NAVODI

4. Sve vrijeme na koje se odnosi ova optužnica u Republici Bosni i Hercegovini postojalo je stanje oružanog sukoba.

5. Sve predmetno vrijeme optuženi je bio obavezan pridržavati se zakona i običaja koji uređuju vođenje rata.

6. Sve radnje i propusti koji se stavljaju na teret kao zločini protiv čovječnosti bili su dio rasprostranjenog odnosno sistematskog napada na civilno bosansko-muslimansko stanovništvo Srebrenice i njene okoline.

ČINJENICE

7. Dana 12. maja 1992., Momčilo Krajišnik, predsjednik Narodne skupštine RS-a, proglasio je sljedeću "ODLUKU O STRATEŠKIM CILJEVIMA SRPSKOG NARODA U BOSNI I HERCEGOVINI"; ova odluka je objavljena u Službenom glasniku Republike Srpske 26. novembra 1993.:

"Strateški ciljevi, odnosno prioriteti srpskog naroda u Bosni i Hercegovini su:

1. Državno razgraničenje od druge dve nacionalne zajednice.

2. Koridor između Semberije i Krajine.

3. Uspostavljanje koridora u dolini reke Drine, odnosno eliminisanje Drine kao granice između srpskih država.

4. Uspostavljanje granica na rekama Uni i Neretvi.

5. Podela grada Sarajeva na srpski i muslimanski deo i uspostavljanje u svakom od delova efektivne državne vlasti.

6. Izlaz Republike Srpske na more."

8. Nakon izbijanja oružanog sukoba u Republici Bosni i Hercegovini u proljeće 1992., vojne i paravojne snage bosanskih Srba napale su i okupirale gradove, mjesta i sela u istočnom dijelu zemlje, uključujući i Zvornik, i učestvovale u kampanji etničkog čišćenja koja je za posljedicu imala masovni bijeg civila, bosanskih Muslimana, u enklave Srebrenica, Goražde i Žepa.

9. Dana 19. novembra 1992., general Ratko Mladić, komandant Glavnog štaba VRS-a, izdao je Direktivu op. br. 4. U jednom dijelu ova direktiva Drinskom korpusu nalaže da neprijatelju treba: "…nanositi što veće gubitke i prisiliti ga da sa muslimanskim stanovništvom napusti prostore Birača, Žepe i Goražda. Prethodno ponuditi razoružavanje borbeno sposobnih i naoružanih muškaraca, a ako ne pristaje – uništiti ih".

10. Dana 16. aprila 1993. Savjet bezbjednosti Ujedinjenih nacija, postupajući na osnovu glave VII Povelje Ujedinjenih nacija, usvojio je Rezoluciju br. 819, kojom se od svih strana u sukobu u Republici Bosni i Hercegovini traži da sa Srebrenicom i okolinom Srebrenice postupaju kao sa "zaštićenom zonom" koja se ne smije izlagati oružanim napadima bilo koje vrste niti ikakvom drugom neprijateljskom činu.

11. Dana 4. jula 1994. potpukovnik Slavko Ognjenović, tadašnji komandant Bratunačke brigade, objavio je svim pripadnicima Bratunačke brigade Informaciju, u čijem se za nas relevantnom dijelu kaže: "Vojsku RS moramo neprekidno opremati, obučavati, disciplinovati i pripremati za vršenje tog odlučujućeg zadatka – protjerivanje Muslimana iz enklave Srebrenica. Oko enklave Srebrenica nema povlačenja, već se mora ići naprijed. Neprijatelju treba zagorčavati život i činiti nemogućim privremeni opstanak u enklavi, da bi što prije organizovano masovno napustio enklavu, shvatajući da mu u njoj nema opstanka."

12. Dana 8. marta 1995. Vrhovna komanda Oružanih snaga Republike Srpske izdala je Direktivu op. br. 7. U ovoj direktivi predsjednik Republike Srpske, Radovan Karadžić, VRS-u (konkretno, Drinskom korpusu VRS-a) nalaže sljedeće: "… izvršiti potpuno fizičko odvajanje Srebrenice od Žepe, čime sprečiti i pojedinačno komuniciranje između ovih enklava. Svakodnevnim planskim i osmišljenim borbenim aktivnostima stvoriti uslove totalne nesigurnosti, nepodnošljivosti i besperspektivnosti daljnjeg opstanka i života mještana u Srebrenici i Žepi."

13. Dana 2. jula 1995., u zapovesti za aktivna borbena dejstva kojom se naređuje napad na srebreničku enklavu, general Milenko Živanović je naredio da se napadom na enklavu mora postići da se ona "suzi na gradsko područje". Dana 2. jula 1995. enklava je obuhvatala približno 58 kvadratnih kilometara, a gradsko područje enklave iznosilo je oko 2 (dva) kvadratna kilometra. Prije 2. jula 1995. veliki broj Muslimana, stanovnika enklave, živio je van gradskog područja Srebrenice.

14. Dana 6. jula 1995. ili oko tog datuma, jedinice Drinskog korpusa granatirale su Srebrenicu i napale posmatračke punktove Ujedinjenih nacija u enklavi na kojima su bili Nizozemci. Drinski korpus je nastavio napad na srebreničku enklavu, uključujući i granatiranje, do 11. jula 1995., kada su snage "Vukova sa Drine" Zvorničke brigade, Bratunačke brigade, 10. diverzantskog odreda i drugih jedinica VRS-a ušle u Srebrenicu.

15. Tokom nekoliko dana nakon ovog napada na Srebrenicu, snage VRS-a su zarobile, zatočile, po prijekom postupku pogubile i zakopale tijela više od 7.000 muškaraca i mladića bosanskih Muslimana iz enklave Srebrenice, a djecu i žene, bosanske Muslimane, prisilno iselile iz enklave. Pojedinosti o ovim događajima i ulozi optuženog u njima iznose se u paragrafima koji slijede.

INDIVIDUALNA KRIVIČNA ODGOVORNOST

Direktna krivična odgovornost

16. Na osnovu člana 7(1) Statuta Međunarodnog suda, LJUBOMIR BOROVČANIN je individualno odgovoran za saučesništvo u genocidu, zločine protiv čovječnosti (istrebljivanje, ubistvo, progoni, prisilno premještanje i nehumana djela) i za ubistvo kao kršenje zakona i običaja ratovanja. Svojim radnjama i propustima LJUBOMIR BOROVČANIN je počinio, planirao, poticao, naređivao i/ili na druge načine pomagao i podržavao planiranje, pripremu i izvršenje tih zločina za koje je okrivljen. Kad u ovoj optužnici koristi riječ "počinio", tužilac ne želi da kaže da je optuženi nužno fizički i lično počinio bilo koji od zločina koji mu se stavljaju na teret. "Počinjenje" zločina se može ostvariti temeljem učešća u udruženom zločinačkom poduhvatu.

17. LJUBOMIR BOROVČANIN se po članu 7(1) tereti i za hotimični propust da zaštiti zarobljenike pritvorene pod nadzorom u njegovoj zoni odgovornosti. Kao visoki policijski starješina u Ministarstvu unutrašnjih poslova RS-a i pretpostavljeni starješina jedinicama MUP-a u svojoj zoni odgovornosti, LJUBOMIR BOROVČANIN je imao dužnost da se pobrine za zaštitu bosansko-muslimanskih zarobljenika pritvorenih pod nadzorom u njegovoj zoni odgovornosti. Uprkos toj dužnosti, LJUBOMIR BOROVČANIN hotimično nije spriječio pogubljenje po prijekom postupku više od 1.000 bosansko-muslimanskih zarobljenika uhvaćenih i pritvorenih na raznim mjestima u njegovoj zoni odgovornosti iako je bio u mogućnosti da to učini.

18. Zaseban i samostalan osnov za krivičnu odgovornost po članu 7(1) jeste to što je, svojim prisustvom na jednom mjestu masovnog pogubljenja opisanom u paragrafima koji slijede, kao i time što nije intervenisao sa ciljem da zaštiti zarobljenike koji su na tom mjestu pogubljenja još bili živi, LJUBOMIR BOROVČANIN pomogao i podržao izvršioce ubijanja tako što je njegovo prisustvo služilo kao prešutno ohrabrenje izvršiocima.

19. LJUBOMIR BOROVČANIN je kao komandant krivično odgovoran i za radnje svojih podređenih, na osnovu člana 7(3) Statuta Suda, jer je znao ili je bilo razloga da zna da se njegovi podređeni, svojim radnjama i propustima, spremaju počiniti krivične radnje ili da su ih počinili, a on nije preduzeo potrebne i razumne mjere da takve radnje spriječi niti da kazni njihove počinioce.

Udruženi zločinački poduhvat

20. LJUBOMIR BOROVČANIN, zajedno sa drugim starješinama i jedinicama VRS-a i MUP-a navedenim u ovoj optužnici, bio je član i svjestan učesnik udruženog zločinačkog poduhvata, zajednički cilj kojeg je bio: žene i djecu prisilno premjestiti iz srebreničke enklave u Kladanj, 12. i 13. jula 1995.; te zarobiti, zatočiti, po prijekom postupku strijeljanjem pogubiti, ukopati i nanovo zakopati hiljade muškaraca i mladića, bosanskih Muslimana iz srebreničke enklave starih od 16 do 60 godina, u periodu od 12. jula 1995. do oko 19. jula 1995. godine. Posljednji primarni ukop srebreničkih žrtava poznat Tužilaštvu bio je 19. jula 1995. ili oko tog datuma u Glogovi. Početni plan je bio da se po prijekom postupku pogubi više od 1.000 muškaraca i mladića, bosanskih Muslimana starih od 16 do 60 godina, koji su 12. i 13. jula bili izdvojeni iz grupe bosanskih Muslimana u Potočarima. Dana 12. jula, taj plan je proširen i na pogubljenje po prijekom postupku više od 6.000 muškaraca i mladića starih od 16 do 60 godina, uhvaćenih u koloni muškaraca, bosanskih Muslimana koji su bježali iz srebreničke enklave, u periodu od 12. jula do oko 19. jula 1995. godine. Većina tih muškaraca i mladića iz kolone bili su zarobljeni na cesti Bratunac - Milići 13. jula 1995. godine. I pored toga što je ovaj udruženi zločinački poduhvat predviđao organizovana i sistematska pogubljenja, LJUBOMIR BOROVČANIN je mogao predvidjeti da će za vrijeme i nakon udruženog zločinačkog poduhvata snage VRS-a i MUP-a vršiti i oportunističke krivične radnje kakve su opisane u ovoj optužnici. Snage VRS-a i MUP-a takve su oportunističke krivične radnje vršile od 12. jula 1995. do oko 1. novembra 1995. godine. Provedba ovog udruženog zločinačkog poduhvata rezultirala je pogubljenjem po prijekom postupku više od 7.000 muškaraca i mladića, bosanskih Muslimana iz srebreničke enklave.

21. LJUBOMIR BOROVČANIN je posjedovao krivičnu namjeru i stanje svijesti koji se traže za počinjenje pojedinih zločina za koje tereti ova optužnica, a njegove radnje i propusti značajno su pomogli i omogućili počinjenje tih zločina. Učešćem optuženog u udruženom zločinačkom poduhvatu, te konkretnim radnjama, propustima i odgovornostima opisanim u ovoj optužnici ostvaruju se elementi potrebni da bi se utvrdilo da je, u smislu člana 7(1) Statuta Međunarodnog suda, LJUBOMIR BOROVČANIN "počinio", "planirao", "poticao", "naređivao" i/ili "pomagao i podržavao" na druge načine zločine za koje tereti ova optužnica.

22. Udruženi zločinački poduhvat, kojeg je LJUBOMIR BOROVČANIN bio član i učesnik, začeli su i zamislili general Ratko Mladić i drugi 11. i 12. jula 1995. godine, a izveli i izvršili pripadnici snaga VRS-a i MUP-a, u vremenskom periodu i putem radnji navedenih u ovoj optužnici.

23. Među članovima ovog udruženog zločinačkog poduhvata bili su: general Ratko Mladić, komandant VRS-a , general Milenko Živanović, komandant Drinskog korpusa do oko 20:00 sati 13. jula 1995.; general Radislav Krstić, načelnik štaba/zamjenik komandanta do oko 20:00 sati 13. jula 1995., a od tog vremena komandant Drinskog korpusa; pukovnik Vidoje Blagojević, komandant Bratunačke brigade; pukovnik Vinko Pandurević, komandant Zvorničke brigade; potpukovnik Dragan Obrenović, zamjenik komandanta i načelnik štaba Zvorničke brigade; Momir Nikolić, pomoćnik komandanta za bezbjednost i obavještajne poslove Bratunačke brigade; Dragan Jokić, načelnik inžinjerije Zvorničke brigade; LJUBOMIR BOROVČANIN, zamjenik komandanta specijalne brigade policije MUP-a; te razni drugi pojedinci i vojne i policijske jedinice uključujući, ali se ne ograničavajući na sljedeće:

Dana 10. jula 1995. LJUBOMIR BOROVČANIN je bio komandant združenog sastava jedinica MUP-a (koji su činili jedna četa iz Centra za obuku na Jahorini, 2. odred iz Šekovića i 1. četa iz Centra Zvornik) i stavljen je pod komandu Drinskog korpusa VRS-a koji je pak bio podređen Glavnom štabu VRS-a pod komandom generala Ratka Mladića. Detaljni pregled vojne strukture oružanih snaga RS-a nalazi se u dodatku A ove optužnice.

24. Ovi navodi koji se odnose na individualnu krivičnu odgovornost, uključujući i one iznesene u paragrafima o udruženom zločinačkom poduhvatu, ponavljaju se i uvrštavaju u svaku od optužbi koje slijede.

OPTUŽBE

TAČKA 1

(Saučesništvo u genocidu)

Svojim radnjama i propustima opisanim u paragrafima koji slijede, LJUBOMIR BOROVČANIN je počinio:

TAČKA 1: Saučesništvo u genocidu, kažnjivo po članovima 4(3)(e), 7(1) i 7(3) Statuta Međunarodnog suda.

25. U periodu od 11. jula 1995. do 1. novembra 1995., LJUBOMIR BOROVČANIN, sa namjerom da uništi dio bosansko-muslimanskog naroda kao nacionalnu, etničku ili vjersku grupu:

a) lišavao je života pripadnike te grupe pogubljenjem po prijekom postupku; i

b) nanosio je tešku tjelesnu i duševnu povredu pripadnicima te grupe.

26. Temeljem svog položaja zamjenika komandanta SBP-a te u svojstvu komandanta združenih snaga MUP-a koje su imale zadatak da obezbjeđuju cestu od Kravice do Sandića, LJUBOMIR BOROVČANIN je bio lice odgovorno za sve zarobljenike koji su uhvaćeni, pritvoreni ili lišeni života u njegovoj zoni odgovornosti, uključujući i zarobljenike uhvaćene u njegovoj zoni i zatim s njegovim znanjem prevezene u zonu Zvorničke brigade na daljnje zatočenje i pogubljenje.

27. Dana 10. jula 1995., dan prije pada Srebrenice, združeni sastav jedinica MUP-a stavljen je pod komandu LJUBOMIRA BOROVČANINA i dobio naređenje da se okupi na zbornom mjestu u Bratuncu popodne 11. jula. LJUBOMIR BOROVČANIN je pretpočinjen Drinskom korpusu VRS-a i naređeno mu je da se javi načelniku štaba Drinskog korpusa, a tada je to bio general Radislav Krstić.

28. Odmah nakon pada Srebrenice 11. jula 1995., visoke starješine VRS-a, među kojima Ratko Mladić i Radislav Krstić, obavili su pregled grada. Tom prilikom Ratko Mladić je izjavio da je "napokon došao trenutak da se … Turcima osvetimo na ovom prostoru".

29. Hiljade bosanskih Muslimana iz enklave, uključujući žene, djecu i nešto muškaraca, pobjegle su 11. jula 1995. u bazu UN-a u Potočarima, gdje su zatražile zaštitu Nizozemskog bataljona. Istovremeno, približno 15.000 muškaraca, bosanskih Muslimana iz enklave, uz nešto žena i djece, okupilo se 11. jula 1995. uveče u selima Šušnjari i Jaglići i krenulo u zbjeg krećući se u ogromnoj koloni kroz šumu u pravcu Tuzle. Približno jednu trećinu te grupe činila su naoružana bosansko-muslimanska vojna lica. Ostali su bili civili i nenaoružana vojna lica.

30. Tokom večeri 11. jula, Ratko Mladić i drugi oficiri VRS-a sazvali su, u hotelu "Fontana" u Bratuncu, dva sastanka presudna za daljnju sudbinu izbjeglica koje su utočište potražile u Potočarima. Prije prvog sastanka LJUBOMIR BOROVČANIN je obavijestio Ratka Mladića 11. jula oko 19:00 sati u hotelu "Fontana" da se sve njegovo ljudstvo još nije okupilo. Na prvom sastanku, održanom oko 20:00 sati, Ratko Mladić se sastao s drugim pripadnicima VRS-a i sa komandom Nizozemskog bataljona. Na tom prvom sastanku Ratko Mladić je zastrašivao komandanta Nizozemskog bataljona i prijetio mu. Drugi sastanak su Ratko Mladić, Radislav Krstić i drugi pripadnici VRS-a sazvali 11. jula oko 23:00 sata, a prisustvovali su mu članovi komande Nizozemskog bataljona i predstavnici bosanskih Muslimana izbjeglih u Potočare. Na tom drugom sastanku, Ratko Mladić je predstavnike bosanskih Muslimana upozorio da njihov narod može ili "opstati ili nestati". LJUBOMIR BOROVČANIN je znao za sastanke u hotelu "Fontana" i saopštio svojem podređenom da treba da odu u Potočare radi obezbjeđenja tog područja.

31. Tokom jutra 12. jula, Ratko Mladić i drugi oficiri VRS-a sazvali su treći presudni sastanak u hotelu "Fontana" u Bratuncu. Na tom sastanku, održanom 12. jula 1995. oko 10:00 sati, koji su sazvali Ratko Mladić, Radislav Krstić te drugi predstavnici VRS-a i civilni predstavnici bosanskih Srba, među kojima i načelnik Centra javne bezbjednosti Zvornik, Dragomir Vasić, a kojem su prisustvovali oficiri Nizozemskog bataljona i predstavnici izbjeglih bosanskih Muslimana, Ratko Mladić je objasnio da će on nadgledati "evakuaciju" izbjeglica iz Potočara i da želi da vidi sve vojno sposobne muškarce, bosanske Muslimane, kako bi se izvršila provjera da li među njima eventualno ima ratnih zločinaca. Tokom večeri 11. jula i ranih jutarnjih sati 12. jula 1995. godine razrađen je plan za transport izbjeglog civilnog stanovništva iz Potočara.

32. Izbjeglo bosansko-muslimansko stanovništvo ostalo je u Potočarima i okolini od 12. jula do 13. jula 1995., a za to vrijeme su ih terorisali pripadnici VRS-a i MUP-a.

33. Dana 12. jula 1995. ili oko tog datuma, u prisustvu Ratka Mladića, Radislava Krstića i drugih, do vojne baze UN-a u Potočarima stiglo je približno 50 do 60 autobusa i kamiona. Ubrzo nakon dolaska tih vozila, počeo je proces prisilnog premještanja bosansko-muslimanskih žena i djece. Kad su se bosanski Muslimani, žene, djeca i muškarci, počeli ukrcavati u autobuse i kamione, pripadnici VRS-a i MUP-a, uključujući pripadnike SBP-a iz Centra za obuku na Jahorini pod komandom i kontrolom LJUBOMIRA BOROVČANINA, kao i pripadnici vojne policije Bratunačke brigade, učestvovali su u prisilnom premještanju žena i djece. Muslimanske žene i djeca odvezeni su na liniju sukoba i bili prisiljeni da pješice pređu do najbliže teritorije BiH-a. Pored toga, pripadnici VRS-a i MUP-a, među kojima pripadnici SBP-a iz Centra za obuku na Jahorini pod komandom i kontrolom LJUBOMIRA BOROVČANINA, kao i pripadnici vojne policije Bratunačke brigade, odvojili su od žena i djece više od 1.000 muškaraca, bosanskih Muslimana, i te muškarce 12. i 13. jula 1995. prevezli na mjesta privremenog zatočenja u Bratuncu. Preciznije, prisilno premještanje žena i djece te izdvajanje muškaraca 12. i 13. jula 1995., direktno su vodila službena lica podređena LJUBOMIRU BOROVČANINU. Štaviše, LJUBOMIR BOROVČANIN je bio prisutan uz svoje podređene tokom prisilnog premještanja žena i djece i izdvajanja muškaraca 12. i 13. jula 1995. u Potočarima, a 13. jula 1995. se nalazio u neposrednoj blizini "bijele kuće" u kojoj su, prije nego što će ih odvesti na mjesta pogubljenja na sjeveru zone, bili zatočeni izdvojeni muškarci.

34. Počev oko 12. jula 1995. pa nadalje tokom cijelog perioda organizovanih pogubljenja, pripadnici VRS-a i MUP-a oduzimali su i uništavali ličnu imovinu i stvari u vlasništvu zarobljenih muškaraca, bosanskih Muslimana, uključujući njihove lične dokumente i dragocjenosti. To oduzimanje i uništavanje lične imovine i stvari odvijalo se u Potočarima, na raznim punktovima hvatanja i prikupljanja zarobljenika na cesti Bratunac – Milići, te na raznim mjestima pogubljenja. Pored toga, zarobljenici zatočeni do pogubljenja u Potočarima i u Bratuncu sve te dane nisu dobili ni hranu ni medicinsku pomoć, kao ni bilo kakve značajnije količine vode. Dana 12. i 13. jula 1995. LJUBOMIR BOROVČANIN se kao komandujući svojih jedinica nalazio u Potočarima i na cesti Bratunac – Milići, te bio u mogućnosti da vidi oduzetu imovinu i uslove u kojima su držani zarobljeni muslimanski muškarci.

Oportunističko ubijanje u Potočarima

35. Starješine i pripadnici VRS-a i MUP-a su u Potočarima 12. i 13. jula 1995. godine oportunistički pobili određen broj bosanskih Muslimana. To oportunističko ubijanje dogodilo se kao prirodna i predvidiva posljedica udruženog zločinačkog poduhvata koji je odmicao, a kojega je LJUBOMIR BOROVČANIN bio član i učesnik. Prije nego što su ubijeni, te bosanske Muslimane su u Potočarima prvo izdvojili pripadnici VRS-a i MUP-a, među kojima pripadnici SBP-a iz Centra za obuku na Jahorini pod komandom i kontrolom LJUBOMIRA BOROVČANINA, te pripadnici vojne policije Bratunačke brigade. Učinci tog oportunističkog ubijanja u Potočarima bili su sljedeći:

1. Dana 12. jula, u šumi pored baze UN-a, na budačkoj strani glavne ceste, pronađena su tijela devet ustrijeljenih muškaraca, bosanskih Muslimana.
2. Dana 12. jula, oko sedamsto metara od baze UN-a, u potoku iza "bijele kuće", pronađena su tijela devet ili deset muškaraca, bosanskih Muslimana.
3. Ujutro 13. jula, u potoku pored baze UN-a u Potočarima, pronađena su tijela šest žena, bosanskih Muslimanki, i pet muškaraca, bosanskih Muslimana.
4. Dana 13. jula, jedan muškarac, bosanski Musliman, odveden je iza jedne zgrade pored "bijele kuće" i pogubljen po prijekom postupku.

Oportunističko ubijanje u Bratuncu

36. Oficiri i pripadnici VRS-a i MUP-a u Bratuncu su oportunistički pobili više zarobljenika, bosanskih Muslimana, privremeno zatočenih u školama, zgradama i vozilima zaustavljenim uz cestu. To oportunističko ubijanje dogodilo se kao prirodna i predvidiva posljedica udruženog zločinačkog poduhvata. Ovo oportunističko ubijanje odvijalo se u periodu od 12. jula do oko 15. jula 1995. na raznim mjestima u Bratuncu, preciznije:

1. Dana 12. jula, približno od 22:00 sata pa nadalje do 13. jula, više od 50 muškaraca, bosanskih Muslimana, odvedeno je iz hangara iza Osnovne škole "Vuk Karadžić" u Bratuncu i pogubljeno po prijekom postupku.
2. Dana 13. jula, približno u 21:30 sati, u samom mjestu Bratuncu dva muškarca, bosanska Muslimana, skinuta su sa kamiona, odvedena u obližnju garažu i po prijekom postupku pogubljena.
3. Uveče 13. jula, jedan mentalno hendikepirani muškarac, bosanski Musliman, izveden je iz autobusa parkiranog ispred Osnovne škole "Vuk Karadžić" u Bratuncu i pogubljen po prijekom postupku.
4. Tokom dana 13. jula, u školi "Vuk Karadžić" su jednog bosanskog Muslimana tukli puškom u predjelu glave, a nakon toga ga odveli i po prijekom postupku pogubili. Tokom dana 13. jula po prijekom postupku su pogubljeni i mnogi drugi muškarci bosanski Muslimani zatočeni na lokaciji osnovne škole "Vuk Karadžić".
5. Uveče 13. jula, četiri mladića, bosanska Muslimana, odvedena su sa lokacije škole "Vuk Karadžić" i po prijekom postupku pogubljena.
6. U periodu od 13. jula uveče do jutra 15. jula, muškarce, bosanske Muslimane, učestalo i dosljedno su odvodili sa lokacije Osnovne škole "Vuk Karadžić" i po prijekom postupku pogubljivali.

Zarobljeni bosanski Muslimani koji su preživjeli privremeno zatočenje u Bratuncu od 13. do 15. jula 1995. odvoženi su na područje Zvornika na daljnje zatočenje i pogubljenje. U stražama koje su čuvale ove zarobljenike i pratile ih na mjesta u zoni odgovornosti Zvorničke brigade gdje će oni biti držani u zatočenju i pogubljeni učestvovali su pripadnici čete vojne policije Bratunačke brigade.

Organizovano ubijanje velikih razmjera u Potočarima i Tišći

37. Tokom sedam dana, u periodu od 12. jula do oko 19. jula 1995., snage VRS-a i MUP-a učestvovale su u planskom i organizovanom masovnom pogubljenju i ukopu hiljada zarobljenih muškaraca, bosanskih Muslimana iz srebreničke enklave. Prve žrtve ovog organizovanog ubijanja velikih razmjera bili su oni muškarci, bosanski Muslimani, koji su bili izdvojeni iz civilnog stanovništva u Potočarima i Tišći. Izdvajanje u Potočarima izvela su lica podređena LJUBOMIRU BOROVČANINU u njegovom prisustvu.

1. Potočari: Dana 12. jula 1995., između fabrike cinka i "Alijine kuće", pripadnici VRS-a i/ili MUP-a po prijekom postupku su, odrubljivanjem glava, pogubili približno osamdeset do stotinu muškaraca, bosanskih Muslimana. Tijela su nakon toga odvezena kamionom.
2. Tišća: Cijelog dana 13. jula 1995., bosansko-muslimanske žene i djecu koji su u Potočarima bili odvojeni od muških članova svojih porodica pripadnici VRS-a i/ili MUP-a su prevozili na jedno mjesto u blizini Tišće. Vojnici VRS-a iz Vlaseničke brigade Drinskog korpusa su odabrali i izdvojili iz te grupe u Tišći neke od preostalih muškaraca i mladića, bosanskih Muslimana, te neke od žena, bosanskih Muslimanki, dok su ostatak grupe prisilno premjestili na bosansko-muslimansku teritoriju. Tokom cijelog dana 13. jula 1995., vojnici VRS-a su izdvojene muškarce i žene, bosanske Muslimane, tjerali da pješice odu do obližnje škole i tamo ih maltretirali i fizički napadali. Uveče 13. jula 1995. ili približno u to vrijeme i tokom dana 14. jula 1995., pripadnici VRS-a i/ili MUP-a su 25 muškaraca, bosanskih Muslimana iz škole ukrcali u kamion, odvezli ih na jedan obližnji pašnjak na osami i po prijekom ih postupku pogubili automatskim oružjem.

Ubijanje i zlostavljanje zarobljenika uhvaćenih na cesti Bratunac - Milići

38. Počev od 12. jula 1995. LJUBOMIR BOROVČANIN je bio lice odgovorno za obezbjeđenje dionice ceste od Kravice do Sandića snagama MUP-a pod svojom komandom i kontrolom. Snage VRS-a i MUP-a, uključujući i snage pod komandom i kontrolom LJUBOMIRA BOROVČANINA, u periodu od 12. jula do najmanje kraja popodneva 13. jula 1995., na cesti između Kravice i Konjević Polja uhvatile su i lišile slobode više od 5.000 zarobljenika, bosanskih Muslimana. Dana 12. i 13. jula 1995. LJUBOMIR BOROVČANIN je otišao u Sandiće, gdje je bio zatočen velik broj zarobljenih Muslimana, i osobno nadgledao jedinice pod svojom komandom koje su učestvovale u hvatanju i držanju pod stražom muslimanskih zarobljenika. Kao komandujući jedinica MUP-a koje su obezbjeđivale cestu između Kravice i Sandića, LJUBOMIR BOROVČANIN je bio direktno odgovoran za bosansko-muslimanske zarobljenike uhvaćene, zatočene, zlostavljane i pogubljene u njegovoj zoni odgovornosti.

39. U periodu od 12. jula do oko 17. jula 1995., snage VRS-a i MUP-a su na cesti Bratunac - Milići zarobile više od 5.000 muškaraca, bosanskih Muslimana iz kolone muškaraca u bijegu iz srebreničke enklave, ili su im se oni sami predali. Izuzev onih zarobljenika koji su direktno prevezeni na mjesta pogubljenja, zarobljenici uhvaćeni u koloni 13. jula 1995. odvedeni su na ista mjesta privremenog zatočenja u Bratuncu i njegovoj okolini kao i muškarci izdvojeni u Potočarima. Zarobljenici su pogubljeni i zlostavljani na raznim mjestima na cesti Bratunac - Milići, uključujući sljedeća:

39.1 Rijeka Jadar: Dana 13. jula 1995. oko 11:00 sati, malo odjeljenje vojnika u čijem se sastavu nalazilo najmanje jedno službeno lice bratunačkog MUP-a iz Centra javne bezbjednosti Zvornik, radeći zajedno sa pojedincima i jedinicama VRS-a i/ili MUP-a, zarobilo je približno 16 muškaraca bosanskih Muslimana, iz kolone muškaraca u povlačenju iz srebreničke enklave, prevezlo ih iz Konjević Polja na jedno mjesto na osami na obali Jadra i po prijekom postupku pogubilo 15 od njih 16. Jedan, kojeg su samo ranili, uspio je da pobjegne.

39.2 Dolina Cerske: Dana 13. jula 1995. u ranim popodnevnim satima, pripadnici VRS-a i/ili MUP-a prevezli su oko 150 muškaraca, bosanskih Muslimana, na jedno mjesto uz neasfaltirani put u dolini Cerske, udaljeno oko 3 (tri) kilometra od Konjević Polja, po prijekom ih postupku pogubili i pomoću teške mehanizacije zatrpali zemljom.

39.3 Skladište u Kravici: Počevši kasno popodne ili u ranim večernjim satima 13. jula 1995., pripadnici VRS-a i/ili MUP-a po prijekom postupku su pogubili više od 1.000 muškaraca, bosanskih Muslimana zatočenih u velikom skladištu u selu Kravica. Za ubijanje bosanskih Muslimana u skladištu vojnici su koristili automatsko oružje, ručne bombe i drugo naoružanje. Pripadnici jahorinske 1. čete specijalne brigade policije pod komandom i kontrolom LJUBOMIRA BOROVČANINA nalazili su se u skladištu kada su pogubljenja počela i učestvovali su u ubijanju. LJUBOMIR BOROVČANIN je otišao do skladišta nakon što je počeo prvi val ubijanja i ubrzo nakon toga otišao u Bratunac. Nakon odlaska LJUBOMIRA BOROVČANINA, zarobljenike u skladištu koji su još bili živi pripadnici VRS-a i/ili MUP-a nastavili su pogubljivati po prijekom postupku tokom cijele noći 13/14. jula 1995. i dio dana 14. jula 1995. godine. Između 14. i 16. jula 1995. stigla je teška mehanizacija i tijela žrtava prebacila u dvije velike masovne grobnice u obližnjim selima Glogova i Ravnice. Tokom popodneva 13. jula 1995. LJUBOMIR BOROVČANIN je nadgledao svoje ljude koji su učestvovali u pogubljenjima u skladištu u Kravici. Pored toga, kao visoki policijski starješina iz Ministarstva unutrašnjih poslova RS-a prisutan na mjestu pogubljenja u svojoj zoni odgovornosti, LJUBOMIR BOROVČANIN je imao dužnost da se pobrine za zaštitu bosansko-muslimanskih zarobljenika u skladištu koji su tada još bili živi. Uprkos toj dužnosti, LJUBOMIR BOROVČANIN hotimično nije spriječio kasnije pogubljenje muslimanskih zarobljenika koji su tada još bili živi i koji su zatim postali žrtve pogubljenja što se nastavilo tokom cijele noći i dijela narednog dana. Štaviše, svojim prisustvom na mjestu pogubljenja, kao i time što nije intervenisao sa ciljem da zaštiti zarobljenike koji su još bili živi, LJUBOMIR BOROVČANIN je pomogao i podržao izvršioce ovog ubijanja tako što je to služilo kao prešutno ohrabrenje izvršiocima.

39.4 Poljana u Sandićima: Tokom dana 13. jula 1995., jednog zarobljenog Muslimana koji je tražio vode pripadnici VRS-a i/ili MUP-a su udarili nogom u glavu i zatim ga po prijekom postupku pogubili. Brzo poslije mraka, zamjenik komandira jednog voda SBP-a iz Centra za obuku na Jahorini pod komandom i kontrolom LJUBOMIRA BOROVČANINA naredio je da se jedna grupa od 10 od 15 zarobljenika, bosanskih Muslimana koje su držali pod nadzorom na poljani u Sandićima, pogubi po prijekom postupku. Pogubljenje po prijekom postupku ovih zarobljenika izveli su pripadnici SBP-a iz Centra za obuku na Jahorini pod komandom i kontrolom LJUBOMIRA BOROVČANINA. Tokom popodneva 13. jula 1995. LJUBOMIR BOROVČANIN je nadgledao svoje ljude koji su učestvovali u pogubljenjima na poljani u Sandićima. Pored toga, kao komandant snaga MUP-a na području Sandića najmanje do jutra 14. jula 1995., LJUBOMIR BOROVČANIN je bio lice odgovorno za zaštitu zarobljenika, bosanskih Muslimana pritvorenih na lokacijama u njegovoj zoni odgovornosti, uključujući i poljanu u Sandićima. Uprkos toj dužnosti, on nije preduzeo razumne mjere da zbrine i zaštiti ove zarobljenike. LJUBOMIR BOROVČANIN nije preduzeo ni razumne mjere sa ciljem da spriječi ili kazni svoje podređene, a znao je da oni učestvuju u pogubljenju po prijekom postupku zarobljenika sa poljane u Sandićima.

39.5 Supermarket u Kravici: Tokom noći 13. jula na 14. jula, muslimanski zarobljenici bili su pritvoreni u kamionima kod supermarketa u Kravici. Sve su to bili zarobljenici koje su pripadnici MUP-a uhvatili i lišili slobode na cesti Bratunac – Milići ili koje su pripadnici VRS-a i MUP-a, uključujući pripadnike MUP-a pod komandom i kontrolom LJUBOMIRA BOROVČANINA, u Potočarima izdvojili i pritvorili pod nadzorom. Na lokaciji supermarketa, jedan pripadnik VRS-a ili MUP-a stavio je cijev svoje puške jednom zarobljenom bosanskom Muslimanu u usta i po prijekom ga postupku pogubio. U istom periodu, pripadnici VRS-a i/ili MUP-a takođe su udarali, tukli kundacima i po prijekom postupku pogubili zarobljene bosanske Muslimane zatočene u kamionima kod supermarketa. Dana 14. jula 1995., preostali zarobljenici su prevezeni u Petkovce i na druga mjesta na području Zvornika, gdje su ih pripadnici VRS-a i/ili MUP-a po prijekom postupku pogubili. Šekovićki 2. odred specijalne brigade policije pod komandom i kontrolom LJUBOMIRA BOROVČANINA ostao je u Kravici, u blizini supermarketa, do jutra 14. jula 1995. godine. Kao komandant snaga MUP-a u području Kravice najmanje do jutra 14. jula 1995., LJUBOMIR BOROVČANIN je imao dužnost da se pobrine za zaštitu zarobljenika, bosanskih Muslimana pritvorenih pod nadzorom na lokacijama u njegovoj zoni odgovornosti, uključujući i supermarket u Kravici. Uprkos toj dužnosti, on nije preduzeo razumne mjere da spriječi premlaćivanja i pogubljenja po prijekom postupku tih zarobljenika.

39.6 Škola u Kravici: Nešto poslije 18:00 13. jula, jedan pripadnik VRS-a iz Bratunačke brigade držao je u zatočenju na lokaciji škole u Kravici približno 100 zarobljenika. U zgradi škole najmanje jednom kritično ranjenom zarobljeniku nije pružena medicinska pomoć. Ovi zarobljenici poslije su prevezeni na mjesta zatočenja na području Zvornika, a zatim na mjesta pogubljenja, gdje su ih pripadnici VRS-a i/ili MUP-a pogubili po prijekom postupku. Odred specijalne brigade policije pod komandom i kontrolom LJUBOMIRA BOROVČANINA u Kravici je ostao do jutra 14. jula 1995. godine. Kao komandant snaga MUP-a na području Kravice najmanje do jutra 14. jula 1995., LJUBOMIR BOROVČANIN je bio lice odgovorno za zaštitu zarobljenika, bosanskih Muslimana pritvorenih pod nadzorom na lokacijama u njegovoj zoni odgovornosti, uključujući i školu u Kravici. Uprkos toj dužnosti, on nije preduzeo razumne mjere da zbrine i zaštiti ove zarobljenike.

39.7 Cesta Bratunac - Milići nakon 13. jula 1995.: Poslije pogubljenja po prijekom postupku bosansko-muslimanskih zarobljenika u području Kravice i Sandića od popodneva 13. jula i u noći 13/14. jula 1995., pripadnici SBP-a iz Centra za obuku na Jahorini pod komandom i kontrolom LJUBOMIRA BOROVČANINA i dalje su bili na cesti i zarobljavali manji broj bosanskih Muslimana sve do 16. jula 1995. godine. Ovi zarobljenici predavani su pripadnicima vojske i zatim prebacivani na mjesta gdje su bili pogubljeni po prijekom postupku, u skladu s udruženim zločinačkim poduhvatom kojeg je LJUBOMIR BOROVČANIN bio član i učesnik.

Organizovano ubijanje velikih razmjera na području Zvornika

40. Udruženi zločinački poduhvat, čijim je članom i učesnikom LJUBOMIR BOROVČANIN postao, bio je smišljen sa ciljem da se, putem planskih i organizovanih masovnih pogubljenja te ukopom hiljada zarobljenih muškaraca, bosanskih Muslimana iz srebreničke enklave, iz tog područja uklone svi bosansko-muslimanski zarobljenici. Pored ranije navedenih pogubljenja, organizovano masovno ukapanje muškaraca, bosanskih Muslimana, odvijalo se i na drugim lokacijama na području Zvornika, kako slijedi:

40.1 Orahovac (kod Lažeta): U kasnim večernjim satima 13. jula i tokom dana 14. jula 1995., pripadnici čete vojne policije Bratunačke brigade, radeći zajedno sa drugim pojedincima i jedinicama, prevezli su iz Bratunca i okoline u školu u Grbavcima u selu Orahovac stotine muškaraca bosanskih Muslimana. To su bili bosanski Muslimani zarobljeni iz kolone muškaraca u povlačenju iz srebreničke enklave ili izdvojeni u Potočarima. Dana 14. jula 1995., straže pripadnika VRS-a, uključujući pripadnike čete vojne policije Zvorničke brigade čuvale su muškarce, bosanske Muslimane, zatočene u školi u Grbavcima stavivši im poveze na oči. U ranim popodnevnim satima 14. jula 1995., pripadnici VRS-a te su muškarce, bosanske Muslimane, iz škole u Grbavcima odvezli na obližnje polje, gdje su lica među kojima su bili i pripadnici 4. bataljona Zvorničke brigade zarobljenicima naredila da siđu s kamiona i po prijekom ih postupku pogubila automatskim oružjem. Ubijeno je približno 1.000 muškaraca, bosanskih Muslimana. Dana 14. i 15. jula 1995., pripadnici inžinjerijske čete Zvorničke brigade teškom su mehanizacijom žrtve zakapali u masovne grobnice na samom mjestu pogubljenja dok su pogubljenja i dalje trajala. Uveče 14. jula, mjesta ukopa osvjetljavala su tokom pogubljenja svjetla inžinjerijske mehanizacije.

40.2 Škola u Petkovcima: Dana 14. jula 1995., pripadnici VRS-a i/ili MUP-a približno su 1.000 muškaraca, bosanskih Muslimana, sa mjesta zatočenja u Bratuncu i njegovoj okolini prevezli do škole u Petkovcima. To su bili bosanski Muslimani zarobljeni iz kolone muškaraca u povlačenju iz srebreničke enklave ili izdvojeni u Potočarima. Dana 14. jula i u ranim jutarnjim satima 15. jula 1995., pripadnici VRS-a i/ili MUP-a udarali su, tukli, fizički napadali i pucali iz automatskog oružja u muškarce bosanske Muslimane zatočene u školi.

40.3 Brana kod Petkovaca: Uveče 14. jula 1995. ili približno u to vrijeme, te u ranim jutarnjim satima 15. jula 1995., pripadnici VRS-a iz Zvorničke brigade, uključujući vozače i kamione iz 6. pješadijskog bataljona i Zvorničke brigade, preživjele iz grupe od približno 1.000 muškaraca, bosanskih Muslimana iz škole u Petkovcima prevezli su do jednog mjesta ispod brane kod Petkovaca. Vojnici VRS-a ili MUP-a su ih okupili ispod brane i po prijekom ih postupku pogubili automatskim oružjem. Ujutro 15. jula 1995., pripadnici VRS-a iz inžinjerijske čete Zvorničke brigade, radeći zajedno sa drugim pojedincima i jedinicama, pomoću rovokopača i druge teške mehanizacije zakapali su žrtve dok su pogubljenja i dalje trajala.

40.4 Škola u Pilici: Dana 14. i 15. jula 1995. ili oko tih datuma, pripadnici VRS-a i/ili MUP-a, prevezli su približno 1.200 muškaraca, bosanskih Muslimana, sa mjesta zatočenja u Bratuncu do škole u Pilici. To su bili bosanski Muslimani zarobljeni iz kolone muškaraca u povlačenju iz srebreničke enklave ili izdvojeni u Potočarima. Dana 14. i 15. jula 1995. ili oko tih datuma, pripadnici VRS-a automatskim oružjem su po prijekom postupku pogubili mnoge od muškaraca, bosanskih Muslimana, dovezenih do škole ili u njoj zatočenih. Dana 17. jula 1995., pripadnici VRS-a iz bataljona "R" Zvorničke brigade pokupili su tijela žrtava iz škole u Pilici i prevezli ih na Vojnu ekonomiju Branjevo. Dana 17. jula 1995., inžinjerijska četa Zvorničke brigade žrtve pogubljenja iz škole u Pilici zakopala je u masovnu grobnicu na Vojnoj ekonomiji Branjevo.

40.5 Vojna ekonomija Branjevo: Ujutro 16. jula 1995., pripadnici VRS-a su preostale ljude iz grupe od približno 1.200 muškaraca bosanskih Muslimana iz škole u Pilici autobusom prevezli na Vojnu ekonomiju Branjevo. To su bili bosanski Muslimani zarobljeni iz kolone muškaraca u povlačenju iz srebreničke enklave ili izdvojeni u Potočarima. Nakon što su ti muškarci, bosanski Muslimani, dovezeni na Vojnu ekonomiju Branjevo, po prijekom su ih postupku strijeljanjem iz automatskog oružja pogubili pripadnici 10. diverzantskog odreda i Bratunačke brigade, radeći zajedno sa drugim pojedincima i jedinicama. Dana 17. jula 1995., pripadnici VRS-a iz inžinjerijske čete Zvorničke brigade, radeći zajedno sa drugim pojedincima i jedinicama, stotine žrtava zakopali su u obližnju masovnu grobnicu.

40.6 Dom kulture u Pilici: Dana 16. jula 1995., pripadnici VRS-a iz Bratunačke brigade otišli su do obližnjeg sela Pilice da bi, radeći zajedno sa drugim pripadnicima VRS-a i/ili MUP-a, po prijekom postupku, automatskim oružjem, pogubili približno 500 muškaraca u zgradi Doma kulture u Pilici. To su bili bosanski Muslimani zarobljeni iz kolone muškaraca u povlačenju iz srebreničke enklave ili izdvojeni u Potočarima. Dana 17. jula 1995., pripadnici VRS-a iz bataljona "R" Zvorničke brigade pokupili su tijela žrtava iz Doma kulture u Pilici i prevezli ih na Vojnu ekonomiju Branjevo. Dana 17. jula 1995., inžinjerijska četa Zvorničke brigade zakopala je žrtve pogubljenja iz škole u Pilici u masovnu grobnicu na Vojnoj ekonomiji Branjevo.

40.7 Kozluk: Dana 16. jula 1995. ili prije tog datuma, pripadnici VRS-a i/ili MUP-a, radeći zajedno sa drugim pojedincima i jedinicama, oko 500 muškaraca, bosanskih Muslimana, prevezli su na jedno mjesto na osami u blizini Kozluka - u zoni odgovornosti Zvorničke brigade - i po prijekom ih postupku pogubili automatskim oružjem. To su bili bosanski Muslimani zarobljeni iz kolone muškaraca u povlačenju iz srebreničke enklave ili izdvojeni u Potočarima. Dana 16. jula 1995., vojnici VRS-a iz inžinjerijske čete Zvorničke brigade, radeći zajedno sa drugim pojedincima i jedinicama, zakopali su žrtve pogubljenja u obližnju masovnu grobnicu.

Daljnje oportunističko ubijanje

41. I za vrijeme i nakon kampanje organizovanih pogubljenja, pripadnici VRS-a i MUP-a nastavili su zarobljene muškarce, bosanske Muslimane iz srebreničke enklave, oportunistički ubijati sve do oko 1. novembra 1995. godine. To oportunističko ubijanje, koje je bilo prirodna i predvidiva posljedica udruženog zločinačkog poduhvata, kojeg je LJUBOMIR BOROVČANIN bio član i učesnik, odvijalo se u zonama odgovornosti i Bratunačke i Zvorničke brigade. Oportunističko ubijanje u zonama Bratunačke i Zvorničke brigade uključuje sljedeće:

Zona Bratunačke brigade

41.1 Nova Kasaba: Negdje od 13. jula pa do 27. jula 1995., pripadnici VRS-a i/ili MUP-a zarobili su i pogubili 33 muškarca, bosanska Muslimana iz kolone u bijegu iz srebreničke enklave. Najmanje 26 od ovih žrtava bile su pogubljene po prijekom postupku nakon što su ih stavili u dvije nedugo prije toga iskopane grobnice. Dvadeset sedmorici od ta 33 muškarca ruke su prilikom pogubljenja bile vezane na leđima. Te grobnice su bile u blizini sela Nova Kasaba.

41.2 Konjević Polje: Negdje od 13. jula pa do 27. jula 1995., pripadnici VRS-a i/ili MUP-a zarobili su dva muškarca, bosanska Muslimana iz kolone, stavili ih u jamu u blizini sela Konjević Polje, po prijekom ih postupku pogubili i zakopali.

41.3 Glogova: Negdje od 17. jula pa do 27. jula 1995., pripadnici VRS-a i/ili MUP-a zarobili su 12 muškaraca, bosanskih Muslimana iz kolone, vezali ih u šest parova, sve ih ustrijelili pucanjem u glavu i zakopali u masovnu grobnicu u blizini sela Glogova.

41.4 Bratunačka brigada: Negdje od 12. jula pa do 1. novembra 1995., snage MUP-a su zarobile šest muškaraca bosanskih Muslimana iz Srebrenice, predale ih na ispitivanje pripadnicima bezbjednosti iz Bratunačke brigade, da bi zatim te ljude po prijekom postupku pogubila nepoznata lica. Lični podaci te šestorice bosanskih Muslimana su sljedeći:

1. Zazif AVDIĆ, od oca Rame, rođen 15. septembra 1954.
2. Munib DEDIĆ, od oca Emina, rođen 26. aprila 1956.
3. Aziz HUSIĆ, od oca Osmana, rođen 08. aprila 1966.
4. Rešid SINANOVIĆ, od oca Rahmana, rođen 15. oktobra 1949.
5. Mujo HUSIĆ, od oca Osmana, rođen 27. avgusta 1961.
6. Hasib IBIŠEVIĆ, od oca Ibrahima, rođen 27. februara 1964.

Zona Zvorničke brigade

41.5 Nezuk: Dana 19. jula 1995., pripadnici VRS-a iz 16. brigade 1. krajiškog korpusa pretpočinjeni Zvorničkoj brigadi zarobili su desetak muškaraca, bosanskih Muslimana iz kolone, i po prijekom ih postupku pogubili automatskim oružjem na jednom mjestu u blizini Nezuka.

41.6 Zvornička brigada: Dana 19. jula 1995. ili oko tog datuma, snage VRS-a i/ili MUP-a u zoni odgovornosti Zvorničke brigade zarobile su sljedeća četiri muškarca, bosanska Muslimana iz kolone, i predale ih pripadnicima bezbjednosti Zvorničke brigade:

(a) Sakiba KIVIRIĆA, od oca Salka, rođenog 24. juna 1964.

(b) Emina MUSTAFIĆA, od oca Rifeta, rođenog 7. oktobra 1969.

(c) Fuada ĐJOZIĆA, od oca Senusije, rođenog 2. maja 1965.

(d) Almira HALILOVIĆA, od oca Sulje, rođenog 25. avgusta 1980.

Dana 22. jula 1995., pripadnici Zvorničke brigade su te muškarce ispitivali, da bi ih neko vrijeme nakon toga po prijekom postupku pogubila nepoznata lica koja su radila zajedno sa pripadnicima bezbjednosti Zvorničke brigade.

41.7 Zvornička brigada: Dana 20. avgusta 1995., Džemaila SALIHOVIĆA, bosanskog Muslimana iz Srebrenice, snage Zvorničke brigade su zarobile kod Kalesije dok je pokušavao da pređe na teritoriju koju su držali Muslimani. Gospodina Salihovića su ispitivali pripadnici Zvorničke brigade, da bi ga neko vrijeme nakon toga po prijekom postupku pogubila nepoznata lica.

42. Od oko 18. jula pa do oko 1. novembra, u zonama Bratunačke i Zvorničke brigade, snage VRS-a i MUP-a zarobile su ili pobile još ljudi iz kolone bosanskih Muslimana.

43. Prije, za vrijeme i nakon ubijanja i masovnih pogubljenja koja su se odvijala od 12. jula do oko 1. novembra 1995., LJUBOMIR BOROVČANIN, kao zamjenik komandanta SBP-a i komandant združenih snaga MUP-a, znao je ili je trebalo da zna da će njegovi podređeni učestvovati i da jesu učestvovali u krivičnim radnjama koje se stavljaju na teret u ovoj optužnici, a nije spriječio niti kaznio nikoga od onih koji su bili odgovorni za izvođenje tih fizičkih napada, pogubljenja i ukopa u njegovoj zoni odgovornosti.

44. Od oko 1. avgusta 1995. pa do oko 1. novembra 1995., pripadnici VRS-a i MUP-a učestvovali su u organizovanim i obimnim naporima da se zataje ubijanja i pogubljenja u zonama odgovornosti Zvorničke i Bratunačke brigade, tako što su nanovo zakapali tijela koja su otkopali iz primarnih masovnih grobnica na sljedećim lokacijama: Vojna ekonomija Branjevo, Kozluk, brana kod Petkovaca, Orahovac i Glogova; te ih prebacili u sekundarne grobnice na: dvanaest lokacija uz "Čančarski put" (sa tijelima s Vojne ekonomije Branjevo i iz Kozluka), četiri lokacije kod Liplja (sa tijelima sa brane kod Petkovaca), sedam lokacija kod Hodžića (sa tijelima iz Orahovca), te na sedam lokacija kod Zelenog Jadra (sa tijelima iz Glogove). Ta operacija ponovnog zakapanja bila je prirodna i predvidiva posljedica pogubljenja i plana primarnog ukopa zamišljenog u udruženom zločinačkom poduhvatu kojeg je LJUBOMIR BOROVČANIN bio član i učesnik. U toj operaciji učestvovali su pripadnici Glavnog štaba i organi za bezbjednost Drinskog korpusa zaduženi za zonu Zvorničke brigade.

45. Radnje i propusti LJUBOMIRA BOROVČANINA ostvaruju tri elementa koji se traže za saučesništvo u genocidu, preciznije:

1. da je optuženi bio saučesnik u počinjenju zločina,
2. da zločin jeste bio počinjen, i
3. da je optuženi bio svjestan toga da se zločin čini radi ostvarenja namjere da se u cijelosti ili djelimično uništi nacionalna, etnička, rasna ili vjerska grupa kao takva.

TAČKA 2

(Istrebljivanje)

Svojim radnjama i propustima opisanim u prethodnim paragrafima, LJUBOMIR BOROVČANIN je počinio:

TAČKA 2: Istrebljivanje, ZLOČIN PROTIV ČOVJEČNOSTI kažnjiv po članovima 5(b), 7(1) i 7(3) Statuta Međunarodnog suda.

46. Radnje i propusti LJUBOMIRA BOROVČANINA ostvaruju četiri elementa koji se traže za istrebljivanje kao zločin protiv čovječnosti, preciznije:

1. da je postojao oružani sukob,
2. da su radnja ili propust optuženog ili podređenog, na način povezan sa rasprostranjenim ili sistematskim napadom na civilno stanovništvo, prouzrokovali smrt žrtve,
3. da su radnja ili propust bili protivpravni, te iz namjere, svjesnog nehata ili grubog nehata, i
4. da je optuženi bio svjestan šireg konteksta svog ponašanja.

TAČKE 3-4

(Ubistvo)

Svojim radnjama i propustima opisanim u prethodnim paragrafima, LJUBOMIR BOROVČANIN je počinio:

TAČKA 3: Ubistvo, ZLOČIN PROTIV ČOVJEČNOSTI kažnjiv po članovima 5(a) , 7(1) i 7(3) Statuta Međunarodnog suda.

47. Ponašanje LJUBOMIRA BOROVČANINA ostvaruje četiri elementa koji se traže za ubistvo kao zločin protiv čovječnosti, preciznije:

1. da je postojao oružani sukob,
2. da je optuženi, na način povezan sa rasprostranjenim ili sistematskim napadom na civilno stanovništvo, prouzrokovao smrt jedne ili više osoba,
3. da je takvim ponašanjem optuženi imao namjeru da liši života ili nanese tešku povredu ispoljavajući bezobzirnu nebrigu za ljudski život, i
4. da je optuženi bio svjestan šireg konteksta svog ponašanja.

TAČKA 4: Ubistvo, KRŠENJE ZAKONA I OBIČAJA RATOVANJA kažnjivo po članovima 3, 7(1) i 7(3) Statuta Međunarodnog suda.

48. Ponašanje LJUBOMIRA BOROVČANINA ostvaruje četiri elementa koji se traže za ubistvo kao kršenje zakona i običaja ratovanja, preciznije:

1. da je postojao neksus između ubistva i oružanog sukoba,
2. da je ponašanje optuženog prouzrokovalo smrt jedne ili više osoba,
3. da je takvim ponašanjem optuženi imao namjeru da liši života ili nanese tešku povredu ispoljavajući bezobzirnu nebrigu za ljudski život, i
4. da su žrtva ili žrtve bile osobe koje ne učestvuju aktivno u neprijateljstvima.

TAČKA 5

(Progoni)

Svojim radnjama i propustima navedenim u prethodnim paragrafima, LJUBOMIR BOROVČANIN je počinio:

TAČKA 5: Progone na političkoj, rasnoj i vjerskoj osnovi, ZLOČIN PROTIV ČOVJEČNOSTI, uključujući ubistvo, okrutno i nečovječno postupanje, terorisanje civilnog stanovništva, uništavanje lične imovine i prisilno premještanje, kažnjiv po članovima 5(h), 7(1) i 7(3) Statuta Međunarodnog suda.

49. Ponašanje LJUBOMIRA BOROVČANINA ostvaruje četiri elementa koji se traže za progone kao zločin protiv čovječnosti, preciznije:

1. da je postojao oružani sukob,
2. da je optuženi, na način povezan sa rasprostranjenim ili sistematskim napadom usmjerenim protiv civilnog stanovništva, počinio radnje ili propuste nad žrtvom ili populacijom-žrtvom kršeći time neko osnovno odnosno temeljno ljudsko pravo,
3. da je ponašanje optuženog imalo političku, rasnu ili vjersku osnovu, kao i traženu diskriminacionu namjeru, i
4. da je optuženi bio svjestan šireg konteksta svog ponašanja.

50. Kao što je opisano u ovoj optužnici, zločin progona počinjen je, izvršen i izveden sljedećim radnjama i načinima:

1. ubistvom hiljada civila, bosanskih Muslimana, uključujući muškarce, žene, djecu i starce,
2. okrutnim i nečovječnim postupanjem sa civilima, bosanskim Muslimanima, uključujući teška premlaćivanja u Potočarima, kod supermarketa u Kravici i u objektima za zatočavanje u Bratuncu i Zvorniku,
3. terorisanjem civila, bosanskih Muslimana, u Srebrenici i Potočarima,
4. uništavanjem lične imovine i stvari u vlasništvu bosanskih Muslimana, i
   
5. prisilnim premještanjem bosanskih Muslimana iz srebreničke enklave.

TAČKA 6

(Prisilno premještanje)

Svojim radnjama i propustima opisanim u prethodnim paragrafima, LJUBOMIR BOROVČANIN je počinio:

TAČKA 6: Nehumana djela (prisilno premještanje), ZLOČIN PROTIV ČOVJEČNOSTI kažnjiv po članovima 5(i), 7(1) i 7(3) Statuta Međunarodnog suda.