Predmet Milosevic (IT-02-54) - Odluka po predlogu Optuzbe za formalno primanje na znanje cinjenica o kojima je vec presudjeno

PRED PRETRESNIM VEĆEM

U sastavu:

sudija Richard May, predsedavajući
sudija Patrick Robinson
sudija O-Gon Kwon

Sekretar: g. Hans Holthuis

Nalog od: 10. aprila 2003.

TUŽILAC
protiv
SLOBODANA MILOŠEVIĆA

ODLUKA PO PREDLOGU OPTUŽBE ZA FORMALNO PRIMANJE NA ZNANJE ČINJENICA O KOJIMA JE VEĆ PRESUĐENO

Tužilaštvo
gđa Carla Del Ponte gđa Hildegard Uertz-Retzlaff
g. Geoffrey Nice g. Dermot Groome

Optuženi
Slobodan Milošević

Amici curiae:
g. Steven Kay, QC
g. Branislav Tapušković
g. Timothy L.H. McCormack

OVO PRETRESNO VEĆE Međunarodnog suda za krivično gonjenje lica odgovornih za teška kršenja međunarodnog humanitarnog prava počinjena na teritoriji bivše Jugoslavije od 1991. godine (u daljem tekstu: Međunarodni sud),

REŠAVAJUĆI PO "Predlogu optužbe za formalno primanje na znanje činjenica o kojima je već presuđeno" od 12. decembra 2002. (u daljem tekstu: Predlog), u kojem optužba od Pretresnog veća traži da formalno primi na znanje činjenice o kojima je već presuđeno, izvedene iz četiri predmeta u kojima su izrečene pravosnažne presude po žalbama,^{^[1]}

IMAJUĆI U VIDU argumente optužbe u prilog prihvatanju činjenica o kojima je već presuđeno, među kojima su i sledeći:

(a) Statut zahteva da suđenja budu pravična i ekspeditivna a formalnim primanjem na znanje činjenica o kojima je već presuđeno Veće će zadovoljiti interese ekonomičnosti suđenja;

(b) postoji interes javnosti za češću primenu pravila 94(B), u smislu da bi se time generalno skratilo trajanje suđenja, omogućilo da suđenja drugim optuženima koji čekaju na početak svog suđenja počnu što je pre moguće, te zadržalo poverenje međunarodne javnosti prema radu ovog Međunarodnog suda; i

(c) optuženom nije naneta nikakva šteta, jer, čak ako se i prihvate činjenice o kojima je već presuđeno, njima se ne utvrđuje lična odgovornost optuženog, budući da će optužba i dalje biti obavezna da van svake razumne sumnje dokaže (1) da već presuđene činjenice predstavljaju činjenje zločina u okvirima nadležnosti ovog Međunarodnog suda; i (2) da su te činjenice u vezi sa delima optuženog i njegovih saizvršilaca u udruženom zločinačkom poduhvatu,

IMAJUĆI U VIDU "Opservacije amici curiae o 'Predlogu optužbe za formalno primanje na znanje činjenica o kojima je već presuđeno' podnetom 12. decembra 2002.", koje su amici curiae podneli 6. februara 2003., a u kojima od Pretresnog veća traže da odbije predlog za prihvatanje presuđenih činjenica iz sledećih razloga:

(a) prihvatanjem tih činjenica, Pretresno veće bi onemogućilo optuženom da ospori ijednu od ovih činjenica koje će tim prihvatanjem biti dokazane van razumne sumnje u kontekstu njegovog suđenja, a time bi se narušilo pravo optuženog na pravično i javno suđenje shodno članu 21(2) Statuta, kao i pravo da mu se sudi u njegovom prisustvu, shodno članu 21(4)(d) Statuta;

(b) optuženi neće imati priliku da podvrgne proveri dokaze preuzete iz drugih suđenja, čime bi mu se uskratilo pravo shodno članu 21(4)(e) Statuta da ispita svedoke koji svedoče protiv njega; i

(c) svedoci u drugim predmetima verovatno su unakrsno ispitani na drugačiji način od onoga kako bi to učinio optuženi, budući da se okolnosti svakog predmeta znatno razlikuju,

IMAJUĆI U VIDU da je predlog podnet u skladu sa pravilom 94(B) Pravilnika o postupku i dokazima (u daljem tekstu: Pravilnik), koje predviđa da Pretresno veće može "odlučiti da formalno primi na znanje činjenice o kojima je presuđeno ili pismeni dokazni materijal iz drugih postupaka pred Međunarodnim sudom koji se odnose na pitanja od važnosti za tekuće suđenje".

UZEVŠI U OBZIR pristup koji je ovo Pretresno veće zauzelo u ranijim predlozima za prihvatanje presuđenih činjenica u skladu sa pravilom 94 (B),^{^[2]} čije relevantne odredbe se mogu izložiti kako sledi:

(a) svrha formalnog primanja na znanje jeste postizanje ekonomičnosti sudskog postupka i sužavanje činjeničnih pitanja;

(b) mora se postići ravnoteža između ekonomičnosti sudskog postupka i prava optuženog na pravično suđenje;

(c) pretresna veća mogu formalno primiti na znanje činjenične nalaze iz drugih predmeta, ali ne i pravnu karakterizaciju tih činjenica;

(d) Pretresno veće može uzeti na znanje samo činjenice koje se realno ne mogu osporiti; i

(e) da bi neka činjenica mogla biti prihvaćena u skladu sa pravilom 94(B), ona mora biti istinski presuđena, a ne zasnovana na sporazumu među stranama u prethodnim postupcima; i

IMAJUĆI U VIDU stav iz predmeta Krajišnik^{^[3]} prema kojem formalno primanje na znanje neke činjenice ima učinak stvaranja pretpostavke i da se teret dokazivanja posle toga prebacuje na suprotnu stranu, koja dotičnu činjenicu može osporiti izlaganjem svojih dokaza,^{^[4]}

UZEVŠI U OBZIR da je za prihvatanje neke činjenice u skladu sa pravilom 94 (B) od ključne važnosti to da ta činjenica ne može da bude predmet razumnog spora,

UZEVŠI U OBZIR da prihvatanje svih činjenica bez razlike, preuzetih iz neke presude zasnovane na proceni izvedenih dokaza koju je izvršilo neko drugo pretresno veće, ne predstavlja primerenu primenu diskrecionih ovlašćenja Pretresnog veća u skladu sa pravilom 94 (B) i kosi se sa pravom optuženog na pravično suđenje,

UZEVŠI U OBZIR da, po mišljenju Pretresnog veća, prihvaćena činjenica jeste činjenica koju je Veće prihvatilo i da ona ne ostavlja mesta pretpostavkama,

UZEVŠI U OBZIR da prvih 130 paragrafa u kojima su navedene činjenice u Dodatku A Predloga optužbe predstavljaju činjenice koje se mogu na primeren način okarakterisati kao podaci o istorijskom i geografskom kontekstu i nisu podložne razumnom osporavanju,

UZEVŠI, MEĐUTIM, U OBZIR da neki od tih odlomaka sadrže parafraze originalnog teksta ili netačan broj paragrafa,

UZEVŠI U OBZIR da ostale činjenice čije se prihvatanje traži u skladu sa pravilom 94 (B) jesu činjenice koje mogu biti podložne razumnom osporavanju, pa se ne mogu formalno primiti na znanje,

U SKLADU SA pravilom 94 Pravilnika

OVIM PRIHVATA prvih 130 paragrafa sa činjenicama, izloženih u Dodatku A Predloga, ali u formi u kojoj su navedeni u Prilogu ove odluke pod naslovom "Stvarni tekst", a NE PRIHVATA ostale činjenice koje je optužba navela u Dodatku A svog Predloga.

Sastavljeno na engleskom i francuskom jeziku, pri čemu se engleski tekst smatra merodavnim.

	/potpis na originalu/ Richard May, predsedavajući sudija

Dana 10. aprila 2003. godine U Hagu, Holandija	[pečat Međunarodnog suda]

PRILOG ODLUCI PO PREDLOGU OPTUŽBE ZA FORMALNO PRIMANJE NA ZNANJE ČINJENICA O KOJIMA JE VEĆ PRESUĐENO

Raspad Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije

Bosna i Hercegovina

87.	Prvi slobodni višestranački izbori u Bosni i Hercegovini održani su 1990. za opštinske skupštine i republičku skupštinu. PT 81.	Prvi slobodni višestranački izbori u Bosni i Hercegovini održani su 1990. za opštinske skupštine i republičku skupštinu.
88.	Najznačajnije političke stranke u Bosni i Hercegovini su bile muslimanska Stranka demokratske akcije (SDA), Srpska demokratska stranka (SDS) i Hrvatska demokratska zajednica (HDZ). PT 81/PČ 98.	Od tih stranaka najznačajnije su bile: muslimanska Stranka Demokratske Akcije (SDA), Srpska Demokratska Stranka (SDS) i Hrvatska Demokratska Zajednica (HDZ).
89.	Na opštinskim izborima u Prijedoru i na republičkim izborima, SDA je pobedila SDS sa neznatnom većinom glasova. PT 81/PČ 99.	Na opštinskim izborima u Prijedoru i na republičkim izborima, SDA je pobedila SDS sa neznatnom većinom glasova.
90.	Rezultati izbora nisu bili ništa drugo do odraz etničkog sastava stanovništva, jer je svaka etnička grupa glasala za svoju nacionalističku stranku. PT 81/PČ 99.	Rezultati izbora nisu bili ništa drugo do odraz etničkog sastava stanovništva, jer je svaka etnička grupa glasala za svoju nacionalističku stranku.
91.	Tako je formirana koaliciona vlada na čelu sa sedmočlanim državnim Predsedništvom, a njen prvi predsednik je bio vođa SDA, Alija Izetbegović. PČ 99.	Tako je formirana koaliciona vlada na čelu sa sedmočlanim državnim Predsjedništvom, a njen prvi predsjednik je bio vođa SDA, Alija Izetbegović.
92.	U republičkoj Skupštini, saradnju između muslimanskih i srpskih političkih stranaka vremenom je postajalo sve teže ostvariti. PT 82.	U republičkoj Skupštini, saradnju između muslimanskih i srpskih političkih stranaka vremenom je postajalo sve teže ostvariti.
93.	Koaliciona republička vlada raspala se u oktobru 1991. i potpuno je prestala da funkcioniše u januaru 1992. PT 82.	Koalicija republičke vlade raspala se u oktobru 1991. i potpuno propala u januaru 1992.
94.	Ubrzo nakon raspada višenacionalne federativne Jugoslavije usledio je raspad višenacionalne Bosne i Hercegovine, što je povećalo izglede za rat u Bosni i Hercegovini. PT 83.	Nakon raspada višenacionalne federativne Jugoslavije ubrzo je uslijedio raspad višenacionalne Bosne i Hercegovine, a time se povećala mogućnost za rat u Bosni i Hercegovini.
95.	Pored toga, bosanski Srbi su se jasno sećali svojih stradanja od hrvatske ruke tokom Drugog svetskog rata. PT 83.	Pored toga, velika srpska manjina i dobro se sjećala, iako je od toga proteklo nekih pedeset godina, svojih patnji u rukama Hrvata za vrijeme rata.
96.	U martu 1992. Skupština srpskog naroda u Bosni i Hercegovini proglasila je Ustav Srpske Republike Bosne i Hercegovine i svoju republiku. PT 102.	U martu 1992. Skupština srpskog naroda u Bosni i Hercegovini proglasila je Ustav Srpske Republike Bosne i Hercegovine i svoju republiku.
97.	Ovu sednicu Skupštine, u martu 1992, televizija je direktno prenosila. PT 102.	Ovu sjednicu Skupštine televizija je direktno prenosila.

Uloga JNA

Značaj opštine Prijedor

116.	Opština Prijedor se nalazi u severozapadnom delu Bosne i Hercegovine. PT 55.	Predmetno područje u ovom suđenju je sjeverozapadna Bosna i Hercegovina; tačnije opština Prijedor,
117.	U opštini Prijedor nalaze se gradovi Prijedor i Kozarac. Kozarac se nalazi desetak kilometara istočno od Prijedora. PT 55.	opština Prijedor, koja obuhvata grad Prijedor i gradić Kozarac, koji se nalazi oko deset kilometara istočno od Prijedora.
118.	Opština Prijedor je Srbima bila važna zbog toga što je svojim položajem bila deo kopnenog koridora koji je područje hrvatske Krajine u kojem su dominirali Srbi, na zapadu, povezivao sa Srbijom i Crnom Gorom na istoku i jugu. PT 127.	Opština Prijedor bila je značajna za Srbe zbog toga što je predstavljala dio kopnenog koridora koji je spajao srpska područja u hrvatskoj Krajini na zapadu sa Srbijom i Crnom Gorom na istoku i jugu.
119.	Opština Prijedor je bila od suštinske važnosti za snabdevanje jedinica VRS-a pošto je to bila jedina kopnena veza između zapadne Bosne i Srbije. PT 127.	Opština Prijedor bila je značajna za Srbe zbog toga što je predstavljala dio kopnenog koridora koji je spajao srpska područja u hrvatskoj Krajini na zapadu sa Srbijom i Crnom Gorom na istoku i jugu, za koji je rečeno da je od suštinske važnosti za snabdijevanje jedinica vojske Republike Srpske, budući da je to jedina kopnena veza između zapadne Bosne i Srbije.

Opština Prijedor pre preuzimanja vlasti

120.	Pre preuzimanja vlasti, opština Prijedor je u etničkom pogledu bila relativno mešovito područje: Muslimani su 1991. bili većinsko stanovništvo. Od ukupno 112.000 stanovnika, 49.700 (44%) bili su Muslimani, oko 40.000 (42,5%) Srbi, dok su ostatak sačinjavali Hrvati (5,6%), Jugosloveni (5,7%) i stranci (2,2%). PT 128.	Prije preuzimanja vlasti, opština Prijedor je u etničkom pogledu bila relativno mješovito područje: Muslimani su 1991. bili većinsko stanovništvo. Od ukupno 112.000 stanovnika, 49.700 (44%) bili su Muslimani, oko 40.000 (42,5%) Srbi, dok su ostatak sačinjavali Hrvati (5,6%), Jugosloveni (5,7%) i stranci (2,2%).
121.	Na izborima u novembru 1990. za Skupštinu opštine Prijedor, SDA je dobila 30 mesta, SDS 28, HDZ 2, a 30 mesta su dobile druge stranke, takozvane opozicione stranke, kao što su Socijaldemokratska stranka, Savez liberala i Reformske snage. PT 132.	U prijedorskoj Skupštini opštine, za koju su održani izbori u novembru 1990, bilo je 90 mjesta, a opština Prijedor dijelila se na pet glasačkih jedinica. Svaka stranka imala je na listiću ukupno 90 kandidata. Nakon izbora, SDA je dobila 30 mjesta, SDS 28, HDZ 2, a 30 mjesta su dobile druge stranke, takozvane opozicione stranke, kao što su Socijaldemokrati, Savez liberala i Reformske snage.
122.	Da se postupilo prema rezultatima izbora, SDA bi imala pravo da imenuje ljude na 50% funkcija, dok bi SDS i HDZ imale pravo na preostalih 50%. PT 132.	Tako je, prema tvrdnji SDA, ako bi se postupilo prema rezultatima izbora SDA imala pravo da imenuje ljude na 50% funkcija, dok bi SDS i HDZ imale pravo na preostalih 50%. To ima drugačiji smisao jer se radi o stavu SDA
123.	SDS je, međutim, insistirala na 50% mesta za sebe, pa su se nakon pregovora koje je podržao predsednik SDS-a Radovan Karadžić, stranke na kraju dogovorile da SDS dobije 50%, a da SDA HDZ-u dâ jedan deo od svojih 50%. PT 132.	SDS je, međutim, insistirala na 50% mjesta za sebe. Vođeni su pregovori, uključujući i improvizovani sastanak između Srđe Srdića, predsjednika prijedorskog opštinskog odbora SDS, Radovana Karadžića, predsjednika SDS, i Mirsada Mujadžića, predsjednika opštinskog odbora SDA Prijedor. Radovan Karadžić je savjetovao lokalnom SDS da nađu rješenje i stranke su se konačno dogovorile da će SDS dobiti 50%, a da će SDA dati HDZ jedan dio od svojih 50%.
124.	Ovaj dogovor postignut je u Skupštini opštine Prijedor u januaru 1991. Kao posrednik, tom sastanku prisustvovao je i Velibor Ostojić, tadašnji vršilac dužnosti ministra za informacije u vladi Republike Bosne i Hercegovine i osoba od Karadžićevog poverenja. PT 132.	Ovaj dogovor postignut je u Skupštini opštine Prijedor u januaru 1991. Kao posrednik, tom sastanku prisustvovao je i Velibor Ostojić, tadašnji vršilac dužnosti ministra za informacije u vladi Republike Bosne i Hercegovine i osoba od Karadžićevog povjerenja.

Događaji koji su prethodili preuzimanju vlasti u prijedorskoj opštini

125.	Na političkom frontu, poslednja sednica Skupštine opštine Prijedor bila je veoma sporna. PT 136.	Na političkom frontu, posljednja sjednica Skupštine opštine Prijedor bila je veoma sporna.
126.	Zbog povećane napetosti između različitih etničkih zajednica, postavljeni su kontrolni punktovi na kojima su dežurali pripadnici različitih grupa. PT 140.	Zbog povećane napetosti između različitih etničkih zajednica, postavljeni su kontrolni punktovi na kojima su dežurali pripadnici različitih grupa.
127.	Stanovnici Kozarca su preko svoje delegacije pregovarali sa prijedorskim Kriznim štabom, ali su ti pregovori bili bezuspešni. PT 143.	Stanovnici Kozarca su preko svoje delegacije pregovarali sa prijedorskim Kriznim štabom, ali su ti pregovori bili bezuspješni.
128.	U Bosni i Hercegovini postojala su 1992-1993. tri glavna entiteta s obeležjima vlade ili kvazi-vlade: vlada Republike Bosne i Hercegovine sa sedištem u Sarajevu, Hrvatska zajednica Herceg-Bosna sa sedištem u Mostaru i Republika Srpska sa sedištem na Palama. PK 126.	U Bosni i Hercegovini postojala su 1992-1993. tri glavna entiteta s obilježjima vlade ili kvazi-vlade: vlada Republike Bosne i Hercegovine sa sjedištem u Sarajevu, Hrvatska zajednica Herceg-Bosna sa sjedištem u Mostaru i Republika Srpska sa sjedištem na Palama.
129.	Uporedo sa podelama na te vlade odnosno kvazi-vlade, postojale su razne oružane snage, vojna policija, civilna policija, paravojne formacije i seoske straže i one su delovale u srednjoj Bosni 1992-1993, s tim što su ponekad bile zajedničke, a ponekad su formirane na etničkoj osnovi. PK 126.	Uporedo sa podjelama na te vlade odnosno kvazi-vlade, postojale su razne oružane snage, vojna policija, civilna policija, paravojne formacije i seoske straže i one su djelovale u srednjoj Bosni 1992-1993, s tim što su ponekad bile zajedničke, a ponekad su formirane na etničkoj osnovi.

Pozadina sukoba u Foči

130.

Prema popisu iz 1991, u opštini Foča je pre rata živelo 40.513 stanovnika, od kojih su 52% bili Muslimani. PKU 47.

Prema popisu stanovništva iz 1991. godine, opština Foča je prije rata imala oko 40.513 stanovnika, od kojih su njih 52% bili Muslimani.

^{^[1]} Tužilac protiv Duška Tadića, Presuda, predmet br. IT-94-1-T, 7. maj 1997 pravosnažno rešen 15. jula 1999. nakon žalbenog postupka; Tužilac protiv Delalića i drugih, Presuda, predmet br. IT-96-21-T (Presuda u predmetu Čelebići), 16. novembar 1998, pravosnažna presuda po žalbi doneta 20. februara 2001; Tužilac protiv Kupreškića i drugih, Presuda, predmet br. IT-95-16-T, 14. januar 2000, pravosnažno rešen 23. oktobra 2001. nakon žalbenog postupka; Tužilac protiv Kunarca i drugih, Presuda, predmet br. IT-96-23-T i 23/1-T, 22. februar 2000, pravosnažno rešen 12. juna 2002. nakon žalbenog postupka.

^{^[2]} Tužilac protiv Simića i drugih, "Odluka po pretpretresnom podnesku optužbe kojim se traži da Pretresno vijeće formalno primi na znanje međunarodni karakter sukoba u Bosni i Hercegovini", predmet br. IT-95-9-PT, 25. mart 1999; Tužilac protiv Sikirice i drugih, "Odluka po zahtjevu Tužilaštva za formalno uzimanje na znanje činjenica o kojima je već presuđeno", predmet br. IT-95-8-PT, 27. septembar 2000; i Tužilac protiv Miloševića, "Odluka po zahtevu optužbe da se formalno prime na znanje presuđene činjenice relevantne za opštinu Brčko", 5. jun 2002.

^{^[3]} Tužilac protiv Krajišnika, predmet br. IT-00-39-PT, "Odluka po zahtjevu za formalno uzimanje na znanje činjenica o kojima je presuđeno, te za prihvatanje pismenih izjava svjedoka na osnovu pravila 92bis", 28. februar 2003. Ovo Veće primećuje pristup koji je nedavno primenilo Pretresno veće I u predmetu Krajišnik, a prema kojem se činjenice mogu formalno primiti na znanje i ako se suprotna strana tome protivi, pod uslovom da su one istinski presuđene, to jest da su konkretne i da se mogu identifikovati; da su ograničene na zaključke o činjenicama i da ne uključuju pravne karakterizacije; da su osporavane na suđenju i da na njih nije uložena žalba ili su konačno presuđene u žalbenom postupku; da se ne odnose na krivičnu odgovornost optuženog; da nisu predmet razumnog spora između strana; da nisu zasnovane na sporazumima o potvrdnom izjašnjavanju o krivici u prethodnim predmetima, te da ne utiču na pravo optuženog na pravično suđenje (par. 15).

^{^[4]} Ibid., par. 16.