|
MEĐUNARODNI KRIVIČNI SUD ZA BIVŠU JUGOSLAVIJU PREDMET BR: IT-94-1-T
TUŽILAC SUDA
OPTUŽNICA (PROŠIRENA)
Richard J. Goldstone, tužilac Međunarodnog krivičnog suda za bivšu Jugoslaviju, u skladu s ovlašćenjem iz člana 18 Statuta Međunarodnog krivičnog suda za bivšu Jugoslaviju ("Statut Suda") i člana 50 Pravilnika o krivičnom i dokaznom postupku, optužuje: 1. Od oko 25. maja 1992. godine, srpske snage su, uz podršku artiljerije i teškog naoružanja, napale područja naseljena bosanskim Muslimanima i bosanskim Hrvatima u opštini Prijedor, Bosna i Hercegovina. Posle napada, većina Muslimana i Hrvata je isterana iz svojih domova i zarobljena od strane srpskih snaga. Srpske snage su tada nezakonito zatvorile na hiljade Muslimana i Hrvata u logore Omarska, Keraterm i Trnopolje. Optuženi Duško TADIĆ, poznat i kao "Dule", "Dušan", je učestvovao u napadima, zarobljavanju, ubijanju i maltretiranju bosanskih Muslimana i bosanskih Hrvata u opštini Prijedor, unutar i izvan logora, u vremenskom periodu između 23. maja 1992. i 31. decembra 1992. godine. Optuženi Goran BOROVNICA je zajedno sa Duškom TADIĆEM učestvovao u ubistvima bosanskih Muslimana u području Kozarca, kao što se navodi u daljem tekstu: Opšti podaci: 2.1. Oko 23. maja 1992. godine, oko tri nedelje pošto su Srbi nasilno preuzeli vlast u opštini Prijedor, intenzivno granatiranje područja naseljenih bosanskim Muslimanima i bosanskim Hrvatima u opštini Prijedor od strane srpskih snaga je nateralo muslimansko i hrvatsko stanovništvo da napusti svoje domove. Većina je tada bila zarobljena od strane srpskih snaga. Pošto su srpske snage okupile muslimanske i hrvatske stanovnike, prisilili su Muslimane i Hrvate da u kolonama, vezani jedni za druge, krenu prema nekom od zatvoreničkih logora što su ih srpske vlasti bile uspostavile u opštini. Srpske snage su mnoge Muslimane i Hrvate izvlačile iz kolone i ubijale ih ili tukle na licu mesta. 2.2. Negde oko 25. maja 1992, ubrzo po početku rasprostranjenog napada na područja naseljena Muslimanima, srpske snage su počele da odvode zatvorenike u logore Omarska, Keraterm i Trnopolje. 2.3. U toku sledećih nekoliko nedelja, srpske snage su nastavile da okupljaju Muslimane i Hrvate iz Kozarca, grada Prijedora, i drugih mesta u opštini i da ih zatvaraju u logore. Mnogi od prijedorskih muslimanskih i hrvatskih intelektualaca, vodećih privrednika i političara su poslati u Omarsku. Osim četrdesetak žena, svi ostali zatvorenici su bili muškarci. 2.4. U krugu kompleksa rudnika Omarska koji su srpske vlasti koristile kao logor, vlasti logora su zatvorenike uglavnom držale u tri različite zgrade: u upravnoj zgradi, gde su vršena saslušanja i gde je bila zatvorena većina žena; u garaži ili hangaru; u "beloj kući", u maloj zgradi u kojoj su vršena posebno okrutna premlaćivanja; i na cementiranom dvorišnom prostoru između zgrada koji je bio poznat kao "pista". Postojala je još jedna manja zgrada, poznata kao "crvena kuća", u koju su zatvorenici ponekad odvođeni, ali iz koje se uglavnom niko nije živ vratio. 2.5. Uslovi života u Omarskoj su bili surovi. Zatvorenici su držani u skučenom prostoru s malo ili bez ikakvih mogućnosti održavanja lične higijene. Hranjeni su jednom na dan obrocima jedva dovoljnim za preživljavanje. Imali su tri minute vremena da odu do kantine, pojedu i izađu. Ono malo vode što su dobijali je obično bilo prljavo. Zatvorenicima se nije menjala odeća niti su imali posteljinu. Nije im pružana nikakva medicinska nega. 2.6. Surova premlaćivanja su bila uobičajena. Stražari u logoru, kao i drugi koji su dolazili u logor i fizički zlostavljali zatvorenike, su koristili različite predmete kao oružje za premlaćivanja uključujući i drvene palice, metalne šipke i alatke, komade debelih industrijskih kablova različitih dužina koji su na krajevima imali pričvršćene metalne kugle, kundake pušaka i noževe. I žene i muškarci zatvorenici su bili premlaćivani, mučeni, silovani, seksualno zlostavljani i ponižavani. Mnogi zatvorenici, kako poznatog tako i nepoznatog identiteta, nisu preživeli logor. Pošto je krajem maja 1992. godine, u prvom talasu, odvedeno na hiljade bosanskih Muslimana i bosanskih Hrvata, grupe Srba, uključujući i optužene, su nastavile da ulaze u sela u kojima su i dalje živeli preostali Muslimani i Hrvati, i ubijali neke od stanovnika, a neke odvodili od kuća u logore. 2.7. Logor Keraterm se nalazio na mestu bivše fabrike keramike u Prijedoru. Zatvorenički uslovi su bili slični onim u logoru Omarska; fizičko i psihičko zlostavljanje, uključujući napade i ubijanje su bili svakodnevna pojava. Logor Trnopolje je bio osnovan na mestu bivše škole u selu Trnopolje. U logoru Trnopolje su zatvarani muškarci, žene i deca; većina onih koji su bili zatvoreni u logoru Trnopolje su potom proterani iz opštine Prijedor. U logoru Trnopolje, žene zatvorenice su seksualno zlostavljane, zatvorenici ubijani i zlostavljani na različite fizičke i psihičke načine. Opšte postavke optužnice 3.1. U toku vremenskog perioda na koji se odnosi ova optužnica, na teritoriji Bosne i Hercegovine je trajalo stanje oružanog sukoba i delimične okupacije. 3.2. Sva nedela i propusti koje član 2 Statuta Suda navodi kao teška kršenja, su se dogodili za vreme navedenog oružanog sukoba i delimične okupacije. 3.3. Svi zatvorenici logora Omarska, Keraterm i Trnopolje, kao i bosanski Muslimani i bosanski Hrvati iz opštine Prijedor koji se spominju u ovoj optužnici, su bili čitavo to vreme osobe zaštićene Ženevskim konvencijama iz 1949. godine. 3.4. Svi optuženi po ovoj optužnici su bili dužni da postupaju u skladu sa ratnim zakonima i običajima, uključujući i Ženevske konvencije iz 1949. godine. 3.5. Osim u slučaju kad se navodi drugačije, nedela i propusti navedeni u ovoj optužnici dogodili su se u vremenskom periodu između 24. maja i 30. avgusta 1992. godine. 3.6. U svakom paragrafu koji tereti za mučenje, nedela su počinjena od strane, ili na nagovor, ili s odobrenjem ili znanjem, službene osobe ili osobe u tom svojstvu, i to sa jednim ili više od sledećih ciljeva: da bi se dobila informacija ili priznanje od žrtve ili treće osobe; da bi se žrtvu kaznilo za neko delo koje su počinili, ili za koje se sumnjalo da su ga počinili, žrtva ili treća osoba; da bi se zastrašilo ili prinudilo žrtvu ili treću osobu; ili/i zbog bilo kog drugog razloga koji se temelji na diskriminaciji bilo koje vrste. 3.7. U svakom paragrafu koji tereti za zločin protiv čovečnosti, što je zločin po članu 5 Statuta Suda, navedena nedela ili propusti su bili deo rasprostranjenog ili masovnog ili sistematskog napada usmerenog protiv civilnog stanovništva, posebno muslimanskog i hrvatskog stanovništva u opštini Prijedor. 3.8. Pojam "Srbin" se odnosi ili na bosanske građane srpskog porekla ili na pojedince srpskog porekla čije državljanstvo nije poznato. 3.9. Paragrafi od broja 3.1 do 3.8. su ponovo navedeni i sadržani u svakoj od dole navedenih optužbi.
PROGON I DEPORTACIJA 4. U periodu između 23. maja 1992. godine i 31. decembra 1992. godine, Duško TADIĆ je učestvovao sa srpskim snagama u napadu, uništavanju i pljački krajeva naseljenim bosanskim Muslimanima i bosanskim Hrvatima, u zarobljavanju i zatvaranju na hiljade Muslimana i Hrvata pod surovim okolnostima u logorima u Omarskoj, Keratermu i Trnopolju, kao i u deportaciji i/ili proterivanju većine Muslimana i Hrvata koji su stanovali u opštini Prijedor silom ili pod pretnjom sile. Tokom ovog perioda, srpske snage, zajedno sa Duškom TADIĆEM, su podvrgle Muslimane i Hrvate u logorima i van njih strahovladi, ubijanju, silovanju, napadima i drugim fizičkim i psihičkim mučenjima. Svojim učešćem u ovim nedelima, Duško TADIĆ je počinio:
5. "F" je početkom juna 1992. odvedena u logor Omarska kao zatvorenica. Negde u periodu između početka juna i 3. avgusta 1992. "F" je odvedena u zgradu Separacije koja se nalazila na ulazu u logor Omarska, u jednu prostoriju gde je Duško TADIĆ prisilio "F" na polni odnos. Ovim delima, Duško TADIĆ je počinio:
6. U vremenskom periodu između 1. juna i 31. jula 1992. godine, grupa Srba, uključujući i Duška TADIĆA, teško su pretukli brojne zarobljenike, uključujući Emira KARABAŠIĆA, Jasmina HRNIĆA, Envera ALIĆA, Fikreta HARAMBAŠIĆA i Emira BEGANOVIĆA u velikoj zgradi garaže poznate kao "hangar" u logoru Omarska. Ova grupa Srba je prisilila "G" i "H" da polno opšte sa HARAMBAŠIĆEM i prisilila je "G" da ga polno osakati. KARABAŠIĆ, HRNIĆ, ALIĆ i HARAMBAŠIĆ su umrli od posledica mučenja. Svojim učešćem u ovim nedelima, Duško TADIĆ je počinio:
7. Negde oko 10. juna 1992. godine, u zgradi poznatoj kao "bela kuća" u logoru Omarska, grupa Srba koji su izvana došli u logor, uključujući i Duška TADIĆA, surovo su pretukli Šefika SIVCA, bacili ga na pod prostorije i tamo ostavili, gde je i umro. Svojim učešćem u ovim nedelima, Duško TADIĆ je počinio:
PREMLAĆIVANJE SALIHA ELEZOVIĆA, SEJADA SIVCA, HAKIJE
ELEZOVIĆA I DRUGIH NEPOZNATIH ZATVORENIKA U LOGORU OMARSKA 8. Krajem jula 1992. godine, grupa Srba koji su izvana došli u logor, uključujući i Duška TADIĆA, surovo su tukli i udarali nogama Hakiju ELEZOVIĆA, Saliha ELEZOVIĆA, Sejada SIVCA i druge zatvorenike, iza zgrade poznate kao "bela kuća" u logoru Omarska. Hakija ELEZOVIĆ je preživeo premlaćivanje. Salih ELEZOVIĆ, Sejad SIVAC, i ostali zatvorenici sutradan su na tom mestu pronađeni mrtvi. Svojim učešćem u ovim nedelima, Duško TADIĆje počinio:
ZLOSTAVLJANJE NEPOZNATIH ZATVORENIKA U LOGORU OMARSKA 9. Negde u drugom delu meseca juna ili u prvom delu jula 1992. godine, grupa Srba koji su došli izvan logora, uključujući i Duška TADIĆA, naredili su, u blizini zgrade poznate kao "bela kuća", grupi zatvorenika čija imena nisu poznata, da kao životinje piju vodu iz bara na zemlji, skakali su im na leđa i tukli ih sve dok više nisu mogli da se pomeraju. Dok su žrtve odvožene na kolicima, TADIĆ je u usta jednoj od žrtava ispraznio sadržaj aparata za gašenje požara. Svojim učešćem u ovim nedelima, Duško TADIĆ je počinio:
PREMLAĆIVANJE I ZLOSTAVLJANJE HASE IČIĆA I DRUGIH NEPOZNATIH ZATVORENIKA U LOGORU OMARSKA 10. Negde oko 8. jula 1992. godine, grupa Srba koji su izvana došli u logor, uključujući Duška TADIĆA, prozivali su, u zgradi poznatoj kao "bela kuća", pojedinačno zatvorenike iz jedne prostorije u drugu, gde su ih tukli. Nakon što je prozvan određen broj zatvorenika, Hase IČIĆ je odveden u sobu gde su ga članovi grupe, uključujući Duška TADIĆA, udarali i tukli dok nije izgubio svest. Svojim učešćem u ovim nedelima, Duško TADIĆ je počinio:
UBISTVO EKREMA KARABAŠIĆA, ISMETA KARABAŠIĆA, SEIDA
KARABAŠIĆA I REĐE FORIĆA U KOZARCU 11. Oko 27. maja 1992. godine srpske snage su zarobile većinu bosanskih Muslimana i bosanskih Hrvata stanovnika u području Kozarca. Dok su Muslimani i Hrvati hodali u kolonama koje su se kretale prema mestima označenim za okupljanje u Kozarcu odakle je transfer dalje vodio u logore, srpske snage, uključujući Duška TADIĆA i Gorana BOROVNICU, su naredile Ekremu KARABAŠIĆU, Ismetu KARABAŠIĆU, Sejdu KARABAŠIĆU i Ređi FORIĆU da izađu iz kolone i ubili ih iz vatrenog oružja. Svojim učešćem u ovim nedelima, Duško TADIĆ je počinio:
Negde oko 14. juna 1992. godine, naoružani Srbi, s kojima je bio i Duško TADIĆ, ušli su u sela Jaskići i Sivci u opštini Prijedor i išli od kuće do kuće prozivajući sve stanovnike i odvajajući muškarce od žena i dece. Naoružani Srbi su ubili Sakiba ELKAŠEVIĆA, Osmu ELKAŠEVIĆA, Aliju JAVORA, Abaza JASKIĆA i Nijaza JASKIĆA ispred njihovih kuća. Takođe su tukli Mehu KENJARA, Adama JAKUPOVIĆA, Salka JASKIĆA, Ismeta JASKIĆA, Beida BALIĆA, Šefika BALIĆA, Nijaza ELKAŠEVIĆA i Ilijaša ELKAŠEVIĆA a onda ih odveli sa tog područja u nepoznatom pravcu. Svojim učešćem u ovim nedelima, Duško TADIĆ je počinio:
______________________________ |