|
Haag, 24. juna 2005.
RC/MOW/982-t
KONFERENCIJA U PRIJEDORU
Sutra, u subotu 25. juna 2005.,
Helsinški odbor za ljudska prava u Republici
Srpskoj i Outreach program Međunarodnog
krivičnog suda za bivšu Jugoslaviju
(MKSJ) održaće konferenciju u Prijedoru,
Bosna i Hercegovina, pod nazivom "Predmeti
MKSJ-a u vezi s ratnim zločinima počinjenim
u Prijedoru".
Istraga i gonjenje odgovornih
za zločine počinjene u opštini
Prijedor i oko nje, uključujući logore
Omarska, Keraterm i Trnopolje, predstavljaju
važan dio rada Međunarodnog suda.
Dvanaest osoba proglašeno je krivim za
ulogu koju su imali u tim zločinima, a
postupak protiv još pet osoba trenutno
je u žalbenoj, prvostepenoj ili predraspravnoj
fazi. Pored toga, Ratko Mladić, Radovan
Karadžić i Stojan Župljanin, koji
se i dalje nalaze u bjekstvu, takođe su
optuženi za zločine počinjene
na ovom području.
Ova konferencija ima za
cilj da pripadnike lokalne zajednice, one koji
su najteže pogođeni tim zločinima,
upozna s detaljnim i sveobuhvatnim pregledom
aktivnosti Međunarodnog suda u vezi s
teškim kršenjima međunarodnog
humanitarnog prava počinjenim na području
Prijedora. Publiku će činiti članovi
udruženja žrtava, predstavnici opštinskih
vlasti, sudskih institucija i policije, kao
i lokalni političari i predstavnici civilnog
društva.
Koristeći u velikoj
mjeri fotografije i video-snimke sa suđenja,
predstavnici Međunarodnog suda pružit će
uvid u pomne i detaljne istrage koje je Međunarodni
sud vodio i objasniti kako su zločini
i odgovornost počinilaca dokazani pred
sudom van razumne sumnje.
Konferencija će se
usredsrediti na šest predmeta u kojima
su izrečene pravosnažne presude u
vezi s događajima u logorima Omarska,
Keraterm i Trnopolje i drugim dijelovima opštine
Prijedor nakon što je u njoj preuzeta
vlast krajem aprila 1992. Ti logori su funkcionisali
još naredna tri mjeseca i u njima je bilo
zatočeno na hiljade nesrba. Zlostavljanje
u logorima bilo je stalna i opšta pojava.
Zatočenici su tokom boravka u logoru trpjeli
surove, nehumane i degradirajuće uslove
zatočenja, a pored ponižavanja, šikaniranja,
te fizičkog i psihičkog zlostavljanja,
mnogi su takođe ubijeni.
Na prvom suđenju
održanom na MKSJ-u, Duško Tadić,
predsjednik lokalnog odbora Srpske demokratske
stranke, proglašen je krivim za prisilno
premještanje civila u zatočeničke
logore i ubistvo i osuđen je na zatvorsku
kaznu od 20 godina. Duško Sikirica, Damir
Došen i Dragan Kolundžija bili su
na položajima u logoru Keraterm. Tokom
suđenja odlučili su da se izjasne
krivim za progone kao zločin protiv čovječnosti.
U skladu s tim, Sikirica je kao zapovjednik
logora osuđen na zatvorsku kaznu od 15
godina, Došen na pet godina, a Kolundžija
na tri godine.
Zoran Žigić, Mlađo
Radić, Miroslav Kvočka, Milojica
Kos i Dragoljub Prcać proglašeni
su krivim za zločine počinjene u
logoru Omarska of maja do avgusta 1992. Tokom
tog perioda kroz logor je prošlo više
od 3.334 zatočenika. Mnogi iz logora nisu
izašli živi. Žigić je osuđen
na zatvorsku kaznu od 25 godina, Radić na
20, Kvočka na sedam, Kos na šest,
a Prcać na pet godina. Sud je zaključio
da je razumne sumnje dokazano da su "žrtve
nesrbi zatočeni u logoru Omarska bili
lišeni temeljnih prava na život,
slobodu, posjedovanje imovine i tjelesni i
duševni integritet". Žigić se
takođe teretio za zločine počinjene
u logorima Keraterm i Trnopolje.
Dana 2. oktobra 2002.,
Biljana Plavšić se izjasnila krivom
po jednoj tački kojom se teretila za progone
na političkoj, rasnoj ili vjerskoj osnovi
kao zločin protiv čovječnosti
i osuđena je na zatvorsku kaznu od 11
godina. Plavšićeva je priznala krivičnu
odgovornost za ubistva, okrutno i nečovječno
postupanje, protivpravno zatočenje i uništavanje
vjerskih objekata na jednom broju lokacija,
uključujući i Prijedor.
Darko Mrđa se takođe
izjasnio krivim po jednoj tački za ubistvo
i drugoj za pokušaj ubistva u vezi s pogubljenjem
više od 200 nesrpskih muškaraca iz
Prijedora na Korićanskim stijenama 21.
avgusta 1992. Osuđen je na zatvorsku kaznu
od 17 godina. Konačno, Predrag Banović,
stražar u logoru Keraterm, izjasnio se
krivim i priznao odgovornost za učešće
u pet ubistava i premlaćivanje 27 žrtava.
Za te zločine osuđen je na zatvorsku
kaznu od osam godina.
Postupak protiv Milomira
Stakića, kojeg je Pretresno vijeće
osudilo na kaznu doživotnog zatvora za
zločine počinjene na području
Prijedora, trenutno je u žalbenoj fazi.
Ovo je peta u nizu konferencija
pod nazivom "Približavanje MKSJ-a lokalnim
zajednicama u Bosni i Hercegovini", u kojima
Međunarodni sud direktno komunicira sa
zajednicama koje su najviše pogođene
zločinima za čije je kažnjavanje
nadležan MKSJ. Prijašnje su konferencije
održane u Brčkom, Foči, Konjicu
i Srebrenici.
Ovaj niz konferencija
organizovan je uz velikodušnu podršku
Programa "Neighbourhood" Ministarstva vanjskih
poslova Kraljevine Danske.
CD ROM na bosanskom/hrvatskom/srpskom
i engleskom jeziku
koji će biti podijeljeni
učesnicima konferencije može se
na zahtjev dobiti od Outreach programa.
Na raspolaganju se takođe
nalaze i slični CD ROM-ovi podijeljeni
učesnicima
konferencija u Brčkom,
Foč, Konjicui i Srebrenici.
*****
Outreach program je trust
fund Ujedinjenih nacija
koji se finansira uz velikodušnu
podršku dobrovoljnih priloga koje obezbjeđuje
Evropska komisija.
***
|
