|
Den Haag, 31. jula 2003.
JL/P.I.S./774-t
PRESUDA U PREDMETU TUŽILAC PROTIV MILOMIRA
STAKIĆA
Pretresno vijeće II, u sastavu: sudija Wolfgang Schomburg (predsjedavajući),
sudija Volodymyr Vassylenko i sudija Carmen Maria Argibay, danas je donijelo
presudu u gore navedenom predmetu.
Predsjedavajući sudija je pročitao sažetak presude koji
se nalazi u prilogu.
Suđenje dr. Stakiću po navodima optužnice počelo
je 16. aprila 2002., a završilo 15. aprila 2003. godine, nakon 150
dana pretresa. Dr. Stakić je bio optužen za genocid, ili alternativno,
saučesništvo u genocidu, ubistvo kao zločin protiv čovječnosti
i sljedeće zločine protiv čovječnosti: ubistvo, istrebljenje,
progone, deportaciju i druga nehumana djela (prisilno premještanje)
u vezi sa događajima u opštini Prijedor koji su se desili između
30. aprila i 30. septembra 1992. godine.
Pred Pretresnim vijećem je je uživo svjedočio 81 svjedok,
uključujući i šest svjedoka koje je pozvalo samo vijeće
u skladu sa pravilom 98. Prihvaćeno je ukupno 1448 dokaznih predmeta,
796 na prijedlog optužbe, 594 sa strane odbrane i 58 čije je
izvođenje tražilo Pretresno vijeće. Transkript suđenja
broji 15.337 stranica.
Pretresno vijeće je konstatovalo da je preuzimanje Prijedora od
strane Srpske demokratske stranke 29.-30. aprila 1992. bio nezakoniti
coup d’état koji je mjesecima planiran i koordiniran, a čiji
krajnji cilj je bilo stvaranje srpske opštine, koja bi vremenom trebala
postati dijelom čisto srpske države. Nakon preuzimanja vlasti,
dr. Stakić je imeđu ostalih preuzeo i funkciju predsjednika
Skupštine opštine i načelnika opštinskog Savjeta za
narodnu odbranu. Od maja 1992, bio je predsjednik Kriznog štaba opštine
Prijedor. Dr. Stakić je 1992. godine bio vodeća politička
figura u opštini Prijedor.
Dokazano je postojanje širokog obrasca zločina koji zapravo
čine kampanju progona protiv nesrba u opštini Prijedor tokom
1992. godine. To je uključivalo i masovna ubijanja u logorima Omarska,
Keraterm i Trnopolje, u gradovima i selima naseljenim bosanskim Muslimanima
u cijeloj opštini Prijedor, i konačno, na planini Vlašić.
Pretresno vijeće je ustanovilo da je dr. Stakić odgovoran za
više od 1,500 ubistava, a imenom i prezimenom identifikovalo je 486
žrtava. U logorima su vršena silovanja, seksualna zlostavljanja
i premlaćivanja, a najmanje 20,000 nesrba je pobjeglo ili je bilo
deportovano iz Prijedora.
Nakon pažljivog razmatranja činjenica i stanja svjesti optuženog,
uprkos razmjerima zločina, Pretresno vijeće nije moglo ustanoviti
neophodni dolus specialis za genocid – ovaj dolus specialis
ili specijalni umišljaj da se uništi, djelimično ili u
cjelini, grupa kao takva osnovni je element zločina genocida. Pretresno
vijeće, stoga, na osnovu izvedenih dokaza nije bilo u mogućnosti
da donese zaključak da su dr. Stakić i drugi učesnici posjedovali
neophodnu specijalnu namjeru.
Pretresno vijeće je zaključilo da su zločini progona
i istrebljenja počinjeni protiv nesrba u opštini Prijedor činili
osnovni element kriminalnog ponašanja dr. Stakića. On je proglašen
krivim kao saučesnik koji je u koordiniranoj saradnji djelovao zajedno
sa svojim saradnicima u Kriznom štabu, policiji i vojsci kako bi
se uspostavila srpska kontrola i dominacija u opštini Prijedor.
Pretresno vijeće je dr. Stakića proglasilo krivim za ubistvo
kao kršenje zakona i običaja ratovanja (tačka 5), istrebljenje
kao zločin protiv čovječnosti (tačka 4) i progone
kao zločin protiv čovječnosti (tačka 6), koji su,
između ostalog, vršeni ubistvima (tačka 3), mučenjem,
fizičkim nasiljem, silovanjem, seksulanim zlostavljanjem, konstantnim
ponižavanjem i degradiranjem, uništavanjem vjerskih objekata,
i konačno, masivnim deportacijama (tačka 7).
Predsjedavajući sudija je u sudnici pročitao sljedeći
dispozitiv:
“Mi, sudije Međunarodnog suda za krivično gonjenje lica
odgovornih za teška kršenja međunarodnog humanitarnog prava
počinjena na teritoriji bivše Jugoslavije od 1991., osnovanog
rezolucijom 827 Savjeta bezbjednosti Ujedinjenih nacija od 25. maja 1993.,
izabrani od strane Generalne skupštine i ovlašteni da sudimo
u predmetu protiv dr. Milomira Stakića i izreknemo primjerenu kaznu,
OVIM ODLUČUJEMO kako slijedi:
Optuženi dr. Milomir Stakić NIJE KRIV po:
Tački 1 za genocid,
Tački 2 za saučesništvo u genocidu, te
Tački 8 za druga nehumana djela (prisilno premještanje),
zločin protiv čovječnosti.
Optuženi dr. Milomir Stakić KRIV JE po:
Tački 4 za istrebljenje, zločin protiv čovječnosti,
Tački 5 za ubistvo, kršenje zakona i običaja
ratovanja,
Tački 6 za progone, zločine protiv čovječnosti,
čime su obuhvaćene i tačka 3, ubistvo, zločin
protiv čovječnosti, i tačka 7, deportacija, zločin
protiv čovječnosti.
Dr. Milomir Stakić se ovim osuđuje na doživotni zatvor.
Sud koji u tom trenutku bude nadležan (pravilo 104 Pravilnika) preispitaće
ovu kaznu te će, ako to bude primjereno, obustaviti daljnje izvršenje
doživotne kazne zatvora i odobriti prijevremeno puštanje na
slobodu, po potrebi uslovno:
(1) ako je izdržano 20 godina - računajući, u
skladu s pravilom 101(C), od datuma kad je dr. Stakić lišen
slobode za potrebe ovog postupka - što se od tog trenutka smatra
"datumom preispitivanja".
(2) Prilikom donošenja odluke o obustavi daljnjeg izvršenja,
valja uzeti u obzir, između ostalog, sljedeće elemente:
važnost pravnog dobra koje bi bilo ugroženo činjenjem
krivičnog djela u povratu;
ponašanje osuđenika za vrijeme izdržavanja kazne;
ličnost osuđenika, njegov dosadašnji život i
okolnosti u kojima je počinio djela;
životni uslovi osuđenika i očekivani učinak
obustave daljnjeg izvršenja kazne;
(3) Potrebno je da Dr. Stakić da svoj pristanak na obustavu daljnjeg
izdržavanja kazne.
(4) Nadležni sud može odrediti trajanje eventualne uslovne
kazne.
U slučaju prijevremenog puštanja na slobodu, shodno pravilu
101(C) Pravilnika, dr. Milomir Stakić ima pravo da mu se u kaznu
zatvora, počev s danom izricanja ove presude, uračunaju dvije
godine, četiri mjeseca i osam dana, koliko je prošlo od dana
kada je lišen slobode za potrebe ovog postupka.
U skladu s pravilom 103(C) Pravilnika, ostaće u pritvoru Međunarodnog
suda dok se ne obave sve pripreme za njegov transfer u državu u kojoj
će izdržavati kaznu.˝
*****
|
